Eklenme Tarihi: 04/06/2025

6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremler, yalnızca Türkiye’nin değil, yakın coğrafyamızın da en yıkıcı afetlerinden biri olarak tarihimize geçmiştir. “Yüzyılın felaketi” olarak anılan bu depremler; ardışık büyük şoklar, çoklu kırılma segmentleri, ileri yönelim etkisi ve yıkımın yaygınlığıyla, yalnızca yapı güvenliğini değil, mevcut mühendislik anlayışımızı ve deprem yönetmeliklerinin yeterliliğini de sorgulatan zorlu soruları gündeme getirmiştir.

Elinizdeki bu kapsamlı ve değerli çalışma, Prof. Dr. Kemal Beyen tarafından, 6 Şubat depremlerinin mühendislik verileri ışığında bilimsel olarak değerlendirilmesi amacıyla hazırlanmıştır.

Bu kitapta, depremin yıkıcı karakteristiği ve bilimsel değerlendirmeleri farklı açılardan ele alınarak, depremin ürettiği yıkımın temel sebepleri irdelenmiş ve bilimsel yöntemlerle değerlendirilmiştir. Ayrıca, depremi üreten fayın davranışı, yüzey kırıkları ve bunların GNSS ve İnSAR teknikleriyle gözlenen yüzey deformasyonları, aynı zamanda kuvvetli yer hareketi ağı değerlendirmesi ile elde edilen veriler, sarsıntının farklı bölgelerde nasıl yayıldığı ve yapılar üzerindeki etkileri incelenerek değerlendirmeler yapılmıştır.

Ayrıca, seçilen bölge istasyonları üzerinden yapılan spektral değerlendirmeler, kırılma ve ileri yönelim etkisi, zaman-frekans-genlik boyutunda meydana gelen değişimler ele alınarak, depremin en yıkıcı etkileri bilimsel veriler ışığında analiz edilirken; depremi üreten faya yakın bölgelerde, ileri yönelim etkisi, ani sıçrama (atım) etkisi gibi faktörlerin yanı sıra, yakın alan kayıtlarda meydana gelen hatalı işlemler ve bunların sonuçlarına da yer verilmiştir.

Geniş bir veri tabanına dayanan bu teknik raporda; yeni yapıların çökme nedenleri, yakın fay etkisi altındaki yapıların davranışı, mevcut deprem yönetmeliklerinin bu tür büyük depremler karşısındaki yeterliliği, fay kırılmasının yerleşim üzerindeki etkisi, hasar dağılımı, gelecekteki şehir planlaması ve çoklu deprem etkisi altında yapı davranışlarını anlamaya yönelik önerilere yer verilmiştir.

Sonuç olarak, ciddi bir bilimsel emek ve titizlikle hazırlanan bu teknik çalışma, Kahramanmaraş depremlerinin mühendislik açısından kapsamlı değerlendirmesini sunarken; mevcut yönetmeliklerde yapılması gereken iyileştirmelere ve çoklu-deprem senaryolarının tasarım süreçlerine entegrasyonuna yönelik önemli önerilerde bulunmaktadır. Deprem mühendisliği biliminin sunduğu veriler ışığında hazırlanacak yeni düzenlemeler, benzer afetlerde yaşanacak can ve mal kayıplarının önüne geçilmesinde belirleyici rol oynayacaktır.

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi 49. Dönem Yönetim Kurulu olarak, bu tür bilimsel üretimlerin yalnızca akademik değil, aynı zamanda kamusal sorumluluk olduğuna inanıyor; mühendislik bilgisinin toplumsal faydaya dönüşmesini kurumsal görevimiz kabul ediyoruz. Değerli hocamız Prof. Dr. Kemal BEYEN tarafından hazırlanan bu kitabın, Türkiye'nin bilimsel yayınları arasında seçkin bir yer edinmesini; yeni yönetmeliklerin hazırlanmasında başvuru kaynağı olarak kullanılmasını; karar alıcılara, öğrencilere, meslektaşlarımıza, farklı disiplinlere ve kamuoyuna yol gösterici olmasını diliyoruz.

Sinem KOLGU
TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası
İstanbul Şube Başkanı

•