Eklenme Tarihi: 10/09/2025

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulunun, köprü ve otoyolların satılmasına ilişkin yaptığı açıklama.

 

Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarında, Cumhuriyetin çağdaşlaşma hedefine ve dönemin sosyo-ekonomik ihtiyaçlarına dayanarak uygulanan programlı kalkınma modelleri bağlamında gerçekleştirilen kara ve demir yolu atılımları dışarıda tutulursa, ulaşım hiçbir zaman bir program dahilinde ele alınmamış, ulaşım yatırımlarına, kapitalizmin ruhuna ve ihtiyaçlarına uygun düzenlemeler yön vermiştir.

Halkın ihtiyaçlarını karşılamak üzere inşa edilen büyük altyapı yatırımları, ülkenin özkaynakları kullanılarak kamu eliyle yapılmış; halkın ortak malı olarak görülmüş ve topluma hizmet etmiştir. Bu yatırımlar, önemli mühendislik eserleri olduğu gibi, aynı zamanda Cumhuriyetin toplumsal gelişmeye, eşitlikçi hizmet anlayışına ve kamu yararına verdiği önemin somut göstergeleri olmuştur.

12 Eylül’den sonra önündeki tüm engeller kaldırılan ve 2000’li yıllarda AKP iktidarıyla hız kazanan özelleştirmeler, enerjiden iletişime, sağlıktan ulaşıma kadar pek çok alana yayılmış, halkın bu hizmetlere erişimi zorlaşmış, hizmetler daha pahalı ve çoğu durumda daha niteliksiz hale gelmiştir. Kamu yararı gözetilmeden yapılan bu uygulamalar, toplumun geniş kesimlerinin zararına olmuş, cumhuriyetin birikimleri çıkar çevrelerine adeta servis edilmiştir.

Özelleştirme politikaları, yalnızca kamu mülkiyetinin özel sermayeye devri olarak değil; aynı zamanda halkın yıllar içinde ortaklaşa oluşturduğu değerlerin, toplumsal birikimin ve ulusal kaynakların yok sayılması anlamına gelmektedir. Kamusal işletmelerin, stratejik sektörlerin ve altyapının sermayeye peşkeş çekilmesi, toplumun ekonomik, sosyal ve kültürel çıkarlarını ikinci plana atmakta, kamu hizmetlerinin eşitlikçi ve erişilebilir niteliğini ortadan kaldırmaktadır. Bu süreç, yalnızca bugünü değil, gelecek kuşakların kullanım hakkını da ipotek altına almakta; kamusal denetim ve planlama yetkisini zayıflatmaktadır.

Bugün basına yansıyan haberlere göre, 15 Temmuz Şehitler Köprüsü ile Fatih Sultan Mehmet Köprüsü ve ülke genelinde dokuz otoyolun işletme hakkının satışı planlanmaktadır. Bu köprülerin ve otoyolların geçmişte de özelleştirilmek istendiği ancak yoğun kamuoyu tepkisiyle karşılaştığı ve nihayetinde teklifin düşük bulunması gerekçe sunularak vazgeçildiği bilinmektedir.

Ülkemizin bütünlüklü ve sürdürülebilir bir ulaşım programı yoktur. Hem şehirlerarası ulaşımda hem de kent içi ulaşımda özellikle günü kurtarmaya dönük düzenlemeler yapılmakta, lokal çözümler üretilmekte, sorunların çözümü değil yok sayılması ya da ötelenmesi amaçlanmaktadır.

Gerçek amacın ekonominin tamamen liberalleştirilmesi ve bütün kamusal, toplumsal ekonomik kaynaklar üzerinde sermaye egemenliğinin tam olarak sağlanması ve sosyal devletin tasfiyesi olduğu bugün artık netlikle görülebilmektedir.

Ülkenin geleceğini ipotek altına alan bu politikalar derhal durdurulmalı; kamusal varlıklar toplum yararı doğrultusunda, demokratik planlama ve kamucu anlayışla yönetilmelidir.

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası

Yönetim Kurulu