Eklenme Tarihi: 13/06/2020

Bornova`da Çatıdan Düşüp Yaşamını Yitiren İnşaat İşçisi

8 Haziran 2020 Pazartesi günü saat 11:00 sıralarında Kentimiz Bornova İlçesi`nde bir yemekhanenin çatı katında çalışmakta iken dengesini kaybederek yaklaşık 15 metreden beton zemine düşen inşaat işçisi Suat Güngör`ün yaşamını kaybetmesi ile ilgili haber basında yayınlandı. Kendisine rahmet, ailesine ve inşaat camiasına başsağlığı dileriz.

İş kazaları istatistiklerine göre ülkemizde ölümlü iş kazalarını en fazla yapı işleri sektöründe görülmektedir. Ölümlü yapı işleri iş kazalarının çoğunluğu yüksekten düşme sonucu meydana gelmektedir. Dolayısıyla Bornova`da yüksekten düşme sonucu inşaat işçisinin yaşamını yitirmesi beklenmedik bir olay değildir.

Çok tehlikeli işyeri sınıfında yer alan "inşaat işlerinde yüksekte çalışma" oldukça tehlikeli ve özel önlemler alınması gereken faaliyettir. Yüksekte yapılması zorunlu olmayan montaj ve benzeri çalışmaların mümkün olduğunca öncelikle yerde yapılması sağlanmalıdır. Yapılacak olan yüksekte çalışmaların önceden planlanması ve organize edilmesi, bu planlama yapılırken acil durum planında yer verilmesi gerekmektedir. Yüksekte çalışılacak yerde işçilerin güvenliği öncelikle, güvenli çalışma iskeleleri ve korkuluklar, düşmeyi önleyici platformlar, bariyerler güvenlik ağları gibi toplu koruma tedbirleri ile sağlanmalıdır. Ehil bir kişinin gözetim ve kontrolü altında, "İskele Kurulum Elemanı" mesleki yeterlilik belgesine sahip işçi tarafından iş iskelesi kurulmalıdır. Toplu koruma tedbirlerinin düşme riskini tamamen ortadan kaldıramadığı hallerde, uygun bağlantı noktaları veya yaşam hatları oluşturularak tam vücut kemer sistemleri veya benzeri güvenlik sistemlerinin kullanılması sağlanmalıdır. Yapı işleri sırasında yüksekte yapılacak çalışmalarda kullanılmak üzere oluşturulacak yatay ve dikey yaşam hatları için gerekli olan bağlantı noktaları ve yapısal düzenlemeler, projenin hazırlık aşamasında belirlenerek sağlık ve güvenlik planı ve sağlık ve güvenlik dosyasında yer almalıdır.

İnşaat işlerinde yüksekte çalışma ile ilgili olarak öncelikle yapı müteahhidinin yükümlülükleri ve sorumlulukları vardır. Yapı müteahhidi, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda öngörülen iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü tedbiri almaktan sorumludur. Yapı müteahhidi, inşaat işlerinde şantiye şefi ve yetki belgeli usta çalıştırmak zorundadır. Yapı müteahhidi, taşeronları işçi sağlığı ve iş güvenliği yönünden denetlemek ve güvenli çalışmalarını sağlamalıdır. İşçilere yüksekte çalışmayla ilgili tehlike ve riskler konusunda bilgilendirme yapılarak gerekli eğitim verilmelidir. Yüksekte yapılan çalışmalar yapı müteahhidi tarafından görevlendirilen ehil bir kişinin gözetim ve kontrolü altında gerçekleştirilmelidir. Şantiye şefi görev aldığı yapım işinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemin aldırılması yetkisine sahiptir. Bu yetkinin yapı müteahhidi tarafından kullandırılmaması halinde şantiye şefi sorumlu tutulamaz. İş güvenliği uzmanları yapı müteahhitlerine işçi sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili konularda rehberlik ve danışmanlık yapmaktadırlar. İşçiler ise ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kaldıklarında yapı müteahhide başvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep edebilmektedirler. İdare ve kontrol heyeti, sözleşmeye işçi sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili şartname eklemeli, imalat sürecinde yapı müteahhidini işçi sağlığı ve iş güvenliği yönünden de kontrol etmelidir. İdare ve kontrol heyeti; kendi iş alanı içinde yapılan yüklenici çalışmalarında yüklenicinin ve alt işverenin (taşeronun) özellikle yüksekte yaptığı çalışmaların kontrol sürecinde tehlikeli davranışların ve durumların oluşması durumunda işin durdurulmasına karar vermelidir. Güvenli ortamın oluşturulması sonrası tekrar devam edilmesi için gereken önlemleri almasında İdarenin ve kontrol heyetinin iradesi ve sorumluluğu vardır.

İnşaat işlerinde iş kazalarının önlenebilmesi için işçi sağlığı ve iş güvenliği kültürünün, bilincinin ve duyarlılığının artırılması, şantiyelerde güvensiz ve sağlık çalışmaya kesinlikle izin verilmemesi, insan yaşamına değer verilmesi, yapım işleri yaklaşık maliyetlerinde işçi sağlığı ve iş güvenliği giderlerinin eklenmesi, yapım ihalelerinde İSG giderleri kaleminde kesinlikle kırım (eksiltme ve azaltma) yapılmamalı, ihalelerde yüklenici seçim kriterlerine işçi sağlığı ve iş güvenliği hususunun da yer verilmesi, kamu denetimlerin ve caydırıcı cezai yaptırımların artırılması, iş kazalarında sorumlulara ibret verici cezai yaptırımlar uygulanması ve benzeri önlemler ile şantiyelerde ölümlü iş kazalarının engellenebileceği kanısındayız.

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası
İzmir Şubesi
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Komisyonu