Bilimsel olmayan riskli yapı yıkımları yeni yıkımlara yol açar, can yakar

Eklenme Tarihi: 16/09/2015

İnşaat Mühendisleri Odası olarak, riskli yapı tespiti ve yıkım süreçlerine ilişkin kamuoyundan gelen çok sayıda soru ve sorunla karşılaşıyoruz. Ülkemizde yaşanan örnekler de binaların riskli olarak belirlenmesinden binaların yıkımına kadar ilgili her aşamada bir dizi sorunun yaşandığını göstermektedir.  Bu nedenle, kamuoyu nezdinde konunun değerlendirmesinin önemli bir ihtiyaç olduğunu düşünüyoruz.

Afet Yasası kapsamında gerek kentsel dönüşüm alanı ilanları, gerekse bina bazında riskli yapı inceleme talepleri ve tespit raporları mevcuttur.   Adana özelinde Ağustos 2015 tarihi itibariyle; incelemesi yapılan binalardan 392 bina için riskli bina raporu verilmiş ve bu binalardan 129`unun yıkımı gerçekleştirilmiş,  41 binanın ise incelenmesi devam etmektedir. Raporu verilen ve incelemede olan toplam 433 binada,  1446 konut ve 270 işyerinden oluşan 1716 bağımsız bölüm bulunmaktadır.   Kentsel dönüşüm alanı ilan edilen bölgelerdeki yıkım ve bina inceleme talepleriyle il genelindeki bina yıkım sayısının artış göstermesi beklenmektedir. 

Yönetmelik gereği bir yapının yıktırılabilmesi için, yıkım sorumluluğunun statik fenni mesul bir inşaat mühendisi tarafından üstlenilmesi zorunludur.  Binaların yıkılmaya başlamasından önce ele alınması gereken en önemli konu da yıkım güvenliğidir. Hem yıkımı yapılacak binanın etrafındaki binaların, dolayısıyla orada yaşayanların can ve mal kaybını önlemek, hem de yıkımı yapan ekibin herhangi bir iş kazası yaşamasını önlemek ilk sorumluluktur.

Yıkım yapılacak binada kullanılacak yıkım tekniği; binanın inşa edildiği alan, yapım yöntemi, çevresel ve fiziki faktörler, yapımda kullanılan materyaller ve binanın kullanım şekline göre belirlenmelidir. Yıkımı yapacak olan firma, yöntemler arasında en uygun ve güvenli yöntemi belirlemeli ve yıkım projesini yıkım uzmanlarına yaptırmalı ve ilgili idareye onaylatmalıdır.

Yıkım yapılacak binanın yüksekliğine göre etrafında alınacak önlemler değişim göstermektedir. Avrupa`da olduğu gibi patlatma sistemi ile binayı olduğu yere çökertmek en ileri, en kolay ve en güvenli yıkım tekniklerinden biridir, ancak bu sistem ülkemizde geliştirilmiş ve kullanılabilir hale getirilememiştir. Binaların arasında çekme mesafeleri, plansız yapılaşma bu tekniğin uygulanamamasının en büyük sebebidir. 1-2 veya 3 katlı yapıların yıkımının gerçekleştirilmesi güvenliği yüksek katlı binalara göre daha az risklidir ve daha kolay gerçekleştirilmektedir. Bundaki en büyük etken o yapıların genellikle mühendislik hizmetinden uzak olarak yapılması, zaten özünde ayakta zor duruyor olmasıdır.  

Yüksek katlı binaların yıkımını gerçekleştirebilmek için çok sayıda kriteri sağlamak gerekmektedir. Binanın üstüne indireceğimiz paletli olarak tabir ettiğimiz makinanın tabla üstünde çalışma durumu, tablanın taşıma gücünün değeri, paletli makinanın yıkım ve kırım anında binaya vereceği titreşimden binanın ne kadar etkileneceği ile ilgili raporların alınması gerekmektedir. Binanın etrafı dışarıya moloz düşmeyecek şekilde komple sarılmalı, yıkım yapılacak alanın etrafı komple çevrilmeli, yıkım ekibi haricinde kimse alınmamalı, saha içinde çalışan tüm ekibin iş güvenliği sağlanmalıdır. Mevcut yapı, trafik akışının devam ettiği bir noktada ise trafikten izin alınmalı, trafik müdürlüğünün yapacağı keşfe göre şerit veya yol kapama durumları gerçekleştirilmelidir.Ayrıca yıkımdan çıkan malzemenin geri dönüşümü sağlanarak çevreye olan etkilerinin en aza indirilmesi gerekmektedir

Toplumsal sorumluluğumuz gereği uyarıyoruz

Bilimsel olmayan riskli yapı yıkımları yeni yıkımlara yol açar, can yakar. İnşaat Mühendisleri Odası Adana Şubesi olarak toplumsal sorumluluğumuz gereği;  bilim ve tekniğe uygun yol ve yöntemler ve buna bağlı kural ve şartlar oluşturulup, görev, yetki sorumluluklar belirlenmeden yıkım işlemlerine başlanmaması gerektiği konusunda kamuoyunu bilgilendirirken yetkililere de sorumluluklarını yerine getirme çağrısı yapıyoruz.

İMO Adana Şubesi

20. Dönem Yönetim Kurulu