28 Mart Cumartesi akşam saatlerinde, Şehit Cem Ersever Caddesi’nin İstanbul yolu kavşağı bağlantı noktasında, İvedik metro istasyonu önünde 2200 mm çapında betonarme içmesuyu borusunda meydana gelen patlamaya ilişkin olarak Şube Bilirkişilerimizce yerinde inceleme ve gözlemler yapılmıştır.

Eklenme Tarihi: 29/12/2020

28 Mart Cumartesi akşam saatlerinde, Şehit Cem Ersever Caddesi`nin İstanbul yolu kavşağı bağlantı noktasında, İvedik metro istasyonu önünde 2200 mm çapında betonarme içme suyu borusunda meydana gelen patlamaya ilişkin olarak Şube Bilirkişilerimizce yerinde inceleme ve gözlemler yapılmıştır.

Söz konusu olayda; borudaki basınçlı suyolu tahrip etmiş, akış güzergâhındaki cadde üzerinde bulunan apartman ve blokları su basmış, bahçe duvarları yıkılmıştır.  Şans eseri can kaybı olmamıştır. Çok sayıda vatandaş evlerinde mahsur kalırken, otopark alanlarında bulunan çok sayıda araç da sular altında kalmıştır. Betonarme borudaki arıza nedeniyle Demetevler Gayret Mahallesi, Altındağ ilçesinin bir bölümü ve Mamak ilçesinin bir bölümünde su kesintileri yapılmıştır.

Yerinde Yapılan İnceleme ve Tespitler

Öngerilmeli betonarme borudaki (ÖGBB) arıza, hasara uğrayan borunun çıkartılarak yerine aynı çapta çelik boru konularak giderilmiştir. Çelik borunun iki ucundaki betonarme boruların çelik saçla kılıflanarak yerleştirilen yeni çelik boruya kaynakla bağlantı yapıldığı görülmüştür.

Arızalanan ÖGBB boru hattının 1970`li yıllarda yapıldığı belirlenmiştir.

ASKİ Genel Müdürlüğü`nün aynı dönemde yapılan aynı çap ve özellikteki borulardan oluşan hatların bir bölümünü devre dışı bıraktığı, söz konusu bu hattın yenilenmediği tespit edilmiştir.

Değerlendirme

Bu olay, gelecekte karşılaşılabilecek benzer sorunları görmek açısından önemlidir. ASKi`nin mevcut içme suyu iletim hatlarının bakımı, onarımı ve yenilenmesi ile ilgili olarak ciddi bir planı ve buna bağlı olarak programının olması gerekmektedir. Arıza, patlama vb. olduktan sonra sorunu ivedilikle gidermek ve gereken önlemleri zamanında almak çok önemlidir. Bununla birlikte, hayati önemi haiz kentsel altyapı sistemlerinin, hazırlanacak plan ve oluşturulacak programa göre rutin olarak, bu tür aksaklıklar yaşanmadan önce, izlenmesi, incelenmesi ve bakım ve onarım çalışmalarının usulüne ve tekniğine uygun olarak yerine getirilmesi ana ilke olmalıdır.

Tüm diğer sistemlerde olduğu gibi kentsel altyapı sistemlerinde de böylesi bir anlayışla hareket edilmediği müddetçe kentin ve kentlilerin can ve mal güvenliği açısından sürekli tehdit altında kalacağını söylemek teknik bakış açısıyla bir kehanet sayılmamalıdır.

Sorunlar ve Öneriler

Kentlerin bütüncül bir bakış açısıyla planlarının yapılması, üretilen verilerin altyapı hizmeti sunan birimlere sağlıklı olarak ulaştırılması, altyapı hizmetlerinin plan, program ve projelendirme bütünlüğü içerisinde ele alınması kentsel altyapı sistemlerinin sağlıklı çalışabilmesi için izlenecek en uygun yol ve yöntem olarak görülmektedir.

ASKİ`nin su temini ve dağıtımı ile ilgili olarak belirli aralıklarla master planlar, planlar yaptığı ve yaptırdığı bununla birlikte kentsel dönüşüm, yeni yapılaşmalar,  tüm planlama ilkelerine aykırı imar planları değişim hızı ile emsal ve yoğunluk artışları ve revize imar planlarının öngörülen nüfus projeksiyonlarını etkilediği ve su tüketim miktarını büyük ölçüde artırdığı bilinmektedir. Planların bu kadar sık ve kısa zamanda değişimi temel olarak plansızlığın da bir göstergesi olarak değerlendirilmelidir. Yeni imar durumlarını dikkate alarak yapılacak yeni master planlarda sistemin buna göre revize edilmesi,  yeni hatların buna göre planlanması ve eski hatların elden geçirilerek gerekiyorsa yenilenmesi gündeme alınmalıdır.

Hem planlı çalışmaların yürütülmesi hem de her türlü arızaya zamanında müdahale edilebilmesinin şartlarından biri, konusunda uzman işçi ve teknik personelin mevcudiyetidir. Ancak uygulanan taşeronluk sistemi ve işgücü değişim ve dönüşümü olumsuzlukların artmasına neden olmakta, arızalara önceden bilerek ve bilinçli olarak zamanında müdahale etme süresini uzatmaktadır.

ASKİ`nin arıza kayıtlarını tutulması,  verilerin sokak ya da hat bazında yıllık, beş yıllık ve on yıllık olarak arızanın cinsine göre sınıflandırması ve bunların bilgisayar ortamında bir veri tabanı oluşturacak biçimde programlanması ve gerektiğinde söz konusu program (sistem) tarafından ilgili birimleri uyaracak şekilde kurgulanması gerekmektedir.

ASKİ`nin 2015 yılı teşkilat şemasına bakıldığında proje daire başkanlıklarının müdürlük düzeyine indirildiği, teknik birikim ve deneyime önem verilmediği gözlenmekte, mevcut eski ve ekonomik ömürlerini doldurmuş ana hat ve şebekelerin yenilenmesine yönelik bir planlama biriminin bulunmadığı görülmektedir.

İlgililerine ve kamuoyuna saygı ile duyurulur.

İMO Ankara Şubesi Yönetim Kurulu Adına

Selim TULUMTAŞ

Şube Başkanı