Ankara İçmesuyu Durumu Raporu
(06 Ekim 2015 Saat 10:00 itibariyle)
Eklenme Tarihi: 06/10/2015
ÖN BİLGİ:
Ankara`ya içme, kullanma ve endüstri suyu sağlayan (Kesikköprü Barajı dışında) tüm yüzeysel su kaynakları depoladıkları suları cazibeyle (pompajsız) Ankara`nın yine Kuzey`inde yer alan arıtma tesislerine aktarmaktadır.
Bunlardan Akyar barajı sularını Eğrekkaya barajına, Eğrekkaya ve Kavşakkaya barajları da Kurtboğazı barajına depoladıkları suları aktarmaktadır. Kurtboğazı ve Çamlıdere barajlarından da hamsu İvedik İçmesuyu Arıtma Tesisine iletilmektedir. Çubuk-II Barajında depolanan sular ise Pursaklar İçmesuyu Arıtma Tesisine verilmektedir.
Halen yapımı sürdürülen Gerede Sistemi`nin hizmete alınması ile Filyos yukarı havzasından bulunan Ulusu Çayı suları ise Çamlıdere barajına iletilmiş olacaktır.
Kızılırmak üzerindeki Kesikköprü Barajı da yaklaşık 130 kilometrelik birbirine paralel 3 isale hattı ile (yaklaşık 720 metre terfi yüksekliği ile ?pompajla-) yine İvedik Arıtma Tesisine bağlanmaktadır.
02 Nisan Perşembe gününden buyana, yaklaşık 6 aydır Ankara`ya Kızılırmak hamsuyu iletilmemiştir. Yılbaşından buyana geçen 236 gün içerisinde sadece 85 gün Kesikköprü Barajından Kızılırmak hamsuyu Ankara`ya pompalanmıştır. Söz konusu 85 günde bu miktar toplam (brüt olarak) 21 035 000 metreküp olmuştur.
Uzun yıllar gözlemler göstermiştir ki, Anadolu`da derelerin çayların ırmakların kuruduğu ya da en az su taşıdığı mevsim sonbahar ortaları, Ekim ayı sonlarıdır.
ANKARA`YA SAĞLANAN SU
Haziran Ayı sonlarından buyana Çubuk-II Barajı dışında Ankara içmesuyu barajlarından günde brüt bir milyon ile bir milyon üç yüz bin metreküp arasında içmesuyu amacıyla su çekilmekte ve İvedik Arıtma tesisinde arıtılmaktadır. Bu dönemde, okulların ve üniversitelerin kapalı olması ve Ankaralıların azımsanamayacak bir bölümünün tatile çıkmasına rağmen su tüketimi azalmamış, aksine ciddi bir artış yaşanmıştır. Bu miktar 31 Temmuz günü Çubuk-II barajından sağlanan 70 100 metreküp hariç; 1 289 300 metreküp ile rekor bir düzeye ulaşmıştır. Ağustos ayının ilk haftasından itibaren günümüze kadar Ankara`da günde toplam ortalama 950 bin ile 1 milyon 330 bin metreküp arasında arıtılmış içmesuyu tüketilmiştir.
Çubuk-II Barajından Pursaklar İçmesuyu Arıtma Tesisine ise son üç aydır günde 39 ile 69 bin metreküp arası hamsu iletilmiş bulunmaktadır.
Ekim Ayı ile birlikte tatil sezonunun bitmesi, tüm ilk ve orta dereceli okullar ile üniversitelerin açılması ve sağlık sektörünün yüksek kapasite ile çalışacağı dikkate alındığında Ankara`da tüketilecek şebeke suyu miktarının da büyük ölçüde artacağı beklenmektedir.
BARAJ DOLULUK ORANLARI
Ankara`da Ağustos ayında şiddetli sağanak yağışların olması ve ciddi su baskınlarının yaşanmasına karşın günümüze değin Ankara`ya su sağlayan içmesuyu barajlarındaki doluluk oranları düşmeye devam etmiştir.
06 Ekim 2015 saat 10:00 itibariyle
Ankara`ya İçmesuyu Sağlayan Barajlardaki Doluluk Oranları
Yüzde (%)
Baraj Adı | Bize göre | ASKİ`ye göre |
Kurtboğazı | 53,62 | 57,60 |
Çamlıdere | 20,85 | 30,09 |
Eğrekkaya | 86,35 | 90,59 |
Akyar | 59,96 | 66,68 |
Kavşakkaya | 58,86 | 61,63 |
Çubuk-II | 73,89 | 75,34 |
TOPLAM | 31,21 | 39,91 |
| | |
| | | |
Görülebileceği gibi, 06 Ekim 2015 günü itibariyle tüm barajlardaki doluluk oranları ortalaması bizce %31,21 iken, ASKİ`nin web sitesinde yer alan oran ise %39,91`dir.
Bu farkın ana nedeni, Çamlıdere Barajı doluluk oranındaki hesaplamadan kaynaklanmaktadır. Şöyle ki, anılan barajın ölü hacmi, dolayısıyla aktif, kullanılabilir hacmi ASKİ tarafından farklı olarak değerlendirilmektedir. Oysa gerek ?Ankara İçmesuyu Master Planı`nda, gerekse Çamlıdere Barajı planlaması ve projesinde gerçek değerler yer almaktadır. Anılan İdarenin minimum su alma kotunun altında kabul ettiği ve baraj ölü hacminden pompaj ile çektiği bir seviyeyi dikkate alarak buna göre hesaplamalar yaptığı tahmin edilmektedir.
EN DÜŞÜK EN YÜKSEK ORANLAR
2014 yılının bütününde (Kesikköprü barajı dışında) söz konusu barajlardaki toplam ortalama doluluk oranının en düşük düzeyi %18,05 olarak 28 Aralık 2014 Pazargünü hesaplanmıştır.
2015 yılı içinde içmesuyu barajları toplamı ortalama doluluk oranının en düşük düzeyi 01 Ocak`ta %19,93 olmuştur. 2015 yılı içerisinde en yüksek düzeyi ise 05 Mayıs günü %37,27 olarak gerçekleşmiştir. 05 Mayıs`tan 20 Mayıs`a kadar Ankara`ya içmesuyu sağlayan barajların toplam doluluk oranlarında ?istikrarlı` düşüş yaşanmıştır. Bu oran 20 Mayıs günü %36,72`ye kadar inmiştir. Ancak Haziran ayı boyunca baraj havzalarına düşen ve akışa geçen yağışlarla bu oran 03 Temmuz günü %40,16 ile en yüksek düzeyine ulaşmıştır.
BUHARLAŞMA KAYIPLARI ve SULAMAYA VERİLEN SU
04 Temmuz gününden başlayarak doluluk oranlarındaki düşüşün ana nedeni düzenli yağışların kesilmiş olmasının yanı sıra sadece son 13 haftada baraj göllerimizden yaklaşık toplam 27 milyon 850 bin metreküp buharlaşmanın gerçekleşmesi ile sulama amacıyla da yaklaşık 7 milyon 680 bin metreküp suyun çekilmiş olmasıdır.
Bir başka anlatımla; son üç ayda Ankara içmesuyu barajlarından buharlaşan brüt su miktarı, Ankara`nın yaklaşık bir aylık net içmesuyu tüketimini aşmış bulunmaktadır!
UYARI
Temmuz Ayı başından itibaren Ankara`ya içmesuyu sağlayan barajlardan gerek sulama suyu çekimlerinin artması, gerekse buharlaşmanın ciddi miktarlara ulaşması göz önünde bulundurularak önümüzdeki aylarda bir su sıkıntısının yaşanmaması ve yeniden Kızılırmak suyuna ihtiyaç duyulmaması için suyumuzu dikkatli kullanmamızı bir kez daha anımsatmak isteriz.
Park ve bahçelerin, özellikle bulvar kenarlarında ve refüjlerdeki çimlerin sulanması yoğun bir biçimde sürdürülmektedir. Ekim ayı sonlarına kadar bu uygulamaya devam edileceği endişesi taşınmaktadır. Bilindiği gibi en fazla su tüketen bitki türü olan çimde ısrar etmek su kaynakları kıt bir kent olan Ankara için yanlış bir uygulamadır. Şehir içmesuyu şebekesi suyunun gelişigüzel tüketilmemesi ve dikkatli kullanımı alınabilecek en basit önlem ve en akıllı yöntem olacaktır.
SONUÇ
İvedik Arıtma Tesisi ile eviniz arasındaki ana besleme hatlarında, ara depolarda, pompa istasyonlarında, ev bağlantınızda, konutunuz/apartmanınız içerisindeki su tesisatında ve deponuzda herhangi bir kayıp/kaçak vb kirlenme riski taşıyan dış unsurlar bulunmuyorsa, musluklarınızdan akan Ankara şebeke suyunu dilediğiniz biçimde tüketebilirsiniz.
İMO Ankara Şubesi, Ankara Su Çalışma Birimi adına
Hasan Akyar
06 Ekim 2015
ISRARLA YİNELEDİĞİMİZ GERÇEK:
ÇİM SULAMAK: SADECE KAYNAK SAVURGANLIĞI MI?
Yaz ayları Ankara`nın toplam su tüketimi içinde sulamanın (park, bahçe, refüjlerdeki çimler) payı %20`ler mertebesindedir. Bu oran, özellikle su kaynakları bakımından fakir bir kent için oldukça yüksek bir değerdir. Bir başka anlatımla -sulama sırasındaki kayıp, kaçak ve buharlaşmalar da dikkate alındığında-, son üç ay içerisinde günde yaklaşık 250 000 metreküp arıtılmış içmesuyu kalitesindeki suyun amacı dışında kullanılması, tüketilmesi demektir!
Bulvar orta şeritlerindeki, refüjlerdeki faaliyetler artık can almaya da başlamıştır. Sürekli bu dar ve kilometrelerce uzanan yapay toprak parçaları üzerindeki çim, çiçek ekme biçme, gübreleme ve sulama iş ve işlemleri sırasında bulvarların en sol şeridine park yapan ve işgal eden işçi, araç, gereç ve kamyon-kamyonetler akan trafiği olumsuz etkilemesinin yanı sıra can ve mal güvenliği açısından da ciddi bir risk oluşturmaktadır.