Ankara İçmesuyu Durumu Raporu

(01 ARALIK 2015 itibariyle)

Eklenme Tarihi: 07/12/2015

Ankara İçmesuyu Durumu Raporu (01 ARALIK 2015 itibariyle)

 

 

YARASIN!

Nisan Ayı`nın 2`sinden buyana 8 aydır Ankara`nın Kuzey`deki mevcut içmesuyu kaynaklarından İvedik Arıtma Tesisi`ne iletilen yüzeysel hamsularına Kızılırmak suyu harmanlanmamakta ve paçallanmamaktadır. Dolayısı ile evlerimize kadar ulaşan içmesuyu şebeke suyunda koku, renk, tat vb. hemen fark edebileceğimiz olumsuzlukların yanı sıra, analiz yapmadan ayırdına varamayacağımız sülfat, klor, sertlik ve bir takım ağır metallerin de standart değerlerin altında olduğunun bilinmesini isteriz.

Eğer ki, İvedik Arıtma Tesisi ile eviniz arasındaki ana besleme hatlarında, ara depolarda, pompa istasyonlarında, ev bağlantınızda, konutunuz/apartmanınız içerisindeki su tesisatında ve deponuzda herhangi bir kayıp/kaçak vb kirlenme riski taşıyan dış unsurlar bulunmuyorsa, musluklarınızdan akan Ankara şebeke suyunu dilediğiniz biçimde tüketebilirsiniz.

 

Konutlarınızın musluklarından akan şebeke suyu ile ilgili sizlerden uzun bir süredir herhangi bir şikayet, olumsuz bir duyum almadık. İşbu rapor Kasım ayı sonu itibariyle değerlendirmelerimizi içermektedir.

HAVADAN SUDAN

Bundan önceki raporumuzda; "Ankara`nın sonbaharları herne kadar ozanların dizelerinde yeterince yer almamasına karşın muhteşemdir! Uzun, sakin, dingin ve huzurludur" diye yazmış, bir bakıma "hüzün, kabulleniş ve kışa uyum" sürecidir demiştik…

Söz konusu 25 Kasım günlü raporumuzda ayrıca; "Hafta sonu bu durum hissedilir biçimde değişecek. Yarın bulutlanma artacak. Bulutlanma ile birlikte gece-gündüz ısı farkı da azalacak. Cuma günü ve sonrası belki de yağış almaya başlayacak Ankara Çanağı… Önümüzdeki hafta için beklentimiz on derecenin üzerinde sıcaklık düşüşü ve bol yağış! Önlemlerimizi almayı unutmayalım" diye de uyarmıştık.

Aralık Ayı ile birlikte kış ‘kara`sını Ankara`nın, beyaza bürüdü!

BARAJLARIMIZDA DEPOLADIĞIMIZ SU HALÂ AZALMAKTADIR

Son birkaç aydır "Ankara Çanağı"na uzun yıllar ortalamalarının altında yağış düştü. Sadece `çanağımıza` değil, içmesuyu kaynaklarımızın tümünün yer aldığı Kuzey`deki akarsu havzalarında da yağış görülmedi. Dolayısı ile içmesuyu barajlarımızda depoladığımız su tutarlarında da sürekli azalma oldu. Bu azalma halâ devam etmektedir. Son birkaç gün düşen yağış henüz akışa geçip barajlarımıza ulaşmadı. Ancak bu durum önümüzdeki dönemde herhangi bir su sıkıntısına yol açabilecek boyutta bulunmamaktadır.

Barajlarımızdaki su mevcudunun azalmasında Ankara`ya verilen ve kentte içme, kullanma ve endüstri suyu olarak tüketilen günde ortalama bir milyon metreküp hamsu çekimlerinin yanı sıra (son üç ayda 920 bin ile 1 milyon 300 bin metreküp/gün), özellikle yaz ayları boyunca baraj göl yüzeylerinden buharlaşma ile su kayıpları ve sulama amacıyla aktarılan suların da payının büyük olduğunu bir kez daha anımsatmak isteriz.

BUHARLAŞMA KAYIPLARI ve SULAMAYA VERİLEN SU

04 Temmuz gününden başlayarak doluluk oranlarındaki düşüşün ana nedeni düzenli yağışların kesilmiş olmasının yanı sıra sadece son 19 haftada baraj göllerimizden yaklaşık toplam 31 milyon 300 bin metreküp buharlaşmanın gerçekleşmesi ile birlikte sulama amacıyla da yaklaşık 7 milyon 730 bin metreküp suyun çekilmiş olmasıdır.

 

Bir başka anlatımla; Temmuz - Ekim ayları boyunca Ankara içmesuyu barajlarından buharlaşan brüt su miktarı, Ankara`nın yaklaşık 2 aylık net içmesuyu tüketimine ulaşmış bulunmaktadır!

 

(*15 Ekim gününden buyana Ankara içmesuyu barajlarından sulama amacıyla su çekilmemektedir.

*27 Ekim gününden itibaren Ankara içmesuyu baraj gölleri yüzeyinden kayda değer bir buharlaşma olmamıştır.)

 

 

ANKARA`YA SAĞLANAN SU

2015 yılının ilk 11 ayında Ankara`ya günde sağlanan su miktarı 31 Temmuz günü (Çubuk-II barajından sağlanan 70 100 metreküp hariç), 1 289 300 metreküp ile rekor bir düzeye ulaşmıştır. Ancak Ekim ayı ile birlikte Ankara`daki su tüketimi azalmış ve son iki ay içerisinde 920 bin ile 1 milyon 100 bin metreküp arasında gerçekleşmiş bulunmaktadır.

 

Çubuk-II Barajından Pursaklar İçmesuyu Arıtma Tesisine ise son altı aydır günde 39 ile 69 bin metreküp arası hamsu iletilmiş bulunmaktadır.

 

30 Kasım Pazartesi günü; Kurtboğazı Barajına Eğrekkaya`dan 290 000, Kavşakkaya`dan ise 177 000 metreküp hamsu aktarılmıştır. İvedik Arıtma Tesisi`ne Kurtboğazı Barajından 471 556, Çamlıdere Barajından da 504 000 metreküp hamsu iletilmiştir. Aynı gün Çubuk-II barajından Pursaklar Arıtma Tesisi`ne ise 43 574 metreküp hamsu isale edilmiştir.

 

 

BARAJ DOLULUK ORANLARI

Ekim ve Kasım ayları boyunca Ankara`ya su sağlayan içmesuyu barajlarında doluluk oranlarındaki düşüş ‘istikrarlı` bir biçimde sürmüştür.

 

30 Kasım 2015 itibariyle

Ankara`ya İçmesuyu Sağlayan Barajlardaki Doluluk Oranları

          Yüzde (%)

 

Baraj Adı

Bize göre

ASKİ`ye göre

Kurtboğazı

49,55

56,62

Çamlıdere

18,55

27,76

Eğrekkaya

82,56

88,81

Akyar

39,92

50,98

Kavşakkaya

46,77

50,76

Çubuk-II

63,46

64,10

TOPLAM

27,43

36,60

 

 

 

 

 

    

Görülebileceği gibi, 30 Kasım 2015 günü itibariyle tüm barajlardaki doluluk oranları ortalaması bizce %27,43iken, ASKİ`nin web sitesinde yer alan oran ise %36,60`dır.

Bu farkın ana nedeni, Çamlıdere Barajı doluluk oranındaki hesaplamadan kaynaklanmaktadır. Şöyle ki, anılan barajın ölü hacmi, dolayısıyla aktif, kullanılabilir hacmi ASKİ tarafından farklı olarak değerlendirilmektedir. Oysa gerek ‘Ankara İçmesuyu Master Planı`nda, gerekse Çamlıdere Barajı planlaması ve projesinde gerçek değerler yer almaktadır. Anılan İdarenin minimum su alma kotunun altında kabul ettiği ve baraj ölü hacminden pompaj ile çektiği bir seviyeyi dikkate alarak buna göre hesaplamalar yaptığı tahmin edilmektedir.

 

SON DAKİKA!

04 Aralık 2015 Salı günü itibariyle

Ankara`ya İçmesuyu Sağlayan Barajlardaki Doluluk Oranları

          Yüzde (%)

 

Baraj Adı

Bize göre

ASKİ`ye göre

Kurtboğazı

49,55

57,66

Çamlıdere

18,38

27,61

Eğrekkaya

81,35

88,58

Akyar

39,92

51,34

Kavşakkaya

45,90

50,19

Çubuk-II

62,79

63,51

TOPLAM

27,17

36,36

 

 

 

ASKİ GENEL MÜDÜRÜ`NÜN 24 KASIM GÜNÜ BASINA YAPTIĞI AÇIKLAMA

(25 Kasım günlü Gazetelerden)

 

ASKİ Genel Müdürü İrfan Kaya, "Kasım Ayı itibariyle barajlarımızda 590,5 milyon metreküp suyumuz var. Bu da son 4 yılın en yüksek seviyesi ve 1,5 sene tüm Ankara`ya yetecek miktar demektir." dedi. Barajlardaki doluluk oranlarının yüzde 37`ler seviyesinde olduğuna dikkat çeken Kaya, "Baraj seviyesinin yüzdesinin düşük görünmesinin nedeni, barajların toplam hacminin çok büyük olmasından kaynaklanıyor. Kesikköprü sistemi su açısından Ankara`nın bir nevi sigortası olup hazırda bekletiliyor ve ihtiyaç anında kullanılıyor" ifadesini kullandı. Kaya, bu durumun suyun israf edilmesini gerektirmediğine de dikkat çekerek, Başkentlileri suyu tasarruflu kullanmaya çalıştı.

 

 

SAYIN GENEL MÜDÜRÜN AÇIKLAMALARI ve GERÇEKLER

1-Ankara içmesuyu hamsu depolama tesisleri olarak değerlendirdiğimiz barajlar; Çubuk-II, Kurtboğazı, Çamlıdere, Eğrekkaya, Akyar ve Kavşakkaya barajlarıdır. Açıklamanın yapıldığı gün itibariyle söz konusu tüm barajlarımızdaki net hamsu miktarı 386 milyon 206 bin metreküptür. Oysa açıklamada "590 milyon 500 bin metreküp suyumuz var" denilmiştir.

 

1,5-Açıklamada, "son 4 yılın en yüksek seviyesi" olduğu bilgisi verilmiştir. Oysa 24 Kasım 2013 tarihinde bu değer 410 milyon 353 bin metreküp olup günümüz miktarı olan 386 milyon 206 bin metreküpten oldukça fazladır!

 

2-Aynı açıklamada, "1,5 sene tüm Ankara`ya yetecek miktar" olarak değerlendirme yapılmıştır. Oysa, son yıllarda Ankara`da içmesuyu şebekesinde yılda tüketilen brüt toplam yaklaşık 400 milyon metreküp`tür. Dolayısı ile bizim verilerimize göre, aynı mantıkla ancak 1 yıla yakın suyumuz var demektir.

 

2,71828-Barajlardaki doluluk oranlarının yüzde 37`ler seviyesinde olduğuna ilişkin bilgi planlama ölçütlerine ve tüm dünyadaki uygulamalara göre doğru değildir. Oysa  hesaplamalar bu oranın yüzde 27`ler seviyesinde olduğunu göstermektedir.

 

3-Yine aynı açıklamada, "Baraj seviyesinin yüzdesinin düşük görünmesinin nedeni, barajların toplam hacminin çok büyük olmasından kaynaklanıyor." denilmektedir. Bu saptama ilk bakışta anlamlı görülse de, gerçeği tam olarak ifade etmemektedir. Bu, sadece Çamlıdere Barajı için geçerli sayılabilecek bir yaklaşım olmakla beraber, Çamlıdere Barajı`nın, 1969 yılında yürürlüğe giren ve halen uygulaması sürdürülen "Ankara İçmesuyu Master Planı"nda öngörüldüğü gibi, bir başka havzadan, Gerede Sistemi`nden aktarılacak suları da depolayabilecek kapasitede inşaa edilmesinden kaynaklanmaktadır.

 

(BKNZ; Daha önce de paylaştığımız ve ekte bir kez daha yer verdiğimiz "Çamlıdere Barajı Neden Dolmuyor" başlıklı yazı.

 

3,14159-EYVAH! "Kesikköprü sistemi su açısından Ankara`nın bir nevi sigortası olup hazırda bekletiliyor ve ihtiyaç anında kullanılıyor" vurgusu, açıkça Sayın Genel Müdür tarafından yapılan açıklamada yer almıştır. Bunun ne demek olduğunu anlatmaya işbu raporumuzun hacmi yetmeyecektir. "Kızılırmak`tan Ankara`ya İçmesuyu Projesi"ne ilişkin bilimsel eleştirilerimiz, mühendislik ilkeleri ve uygulamaları yönünden değerlendirmelerimiz saklıdır.

(BKNZ; Söz konu proje ile ilgili 8 yıldır yer verdiğimiz bildirilere, sunumlara, basına yansıyan haberlere; sempozyumlarda, kongrelerde, konferanslarda, dergilerde vb. yer alan ve dile getirilen bilgi ve belgelere…)

 

 

ANKARA`DA SUYA ZAM

Ankara`daki konutların kullandığı su birim fiyatı Eylül ayında metreküp başına 2 lira 98,5 kuruş iken, Ekim ayı faturalarına yansıyan birim fiyat 3 lira 3,3 kuruşa yükseltilmiştir. Kasım Ayı faturalarında ise söz konusu birim fiyat 3,033 TL`den 3,04 TL`ye yükseltilmiştir.

 

Geçtiğimiz iki ay içinde Ankara içmesuyuna yaklaşık yüzde 1,84 oranında zam yapılmıştır.

 

Ankara`da ASKİ abonelerinin faturalarına yansıyan su bedelleri toplamı 5 farklı bileşenden oluşmaktadır. Bunlar; su bedeli, atıksu bedeli, Şube yolu payı, KDV ile Çevre Vergisidir.

 

Su birim fiyatındaki artış, ‘şube yolu payı` ve ‘Çevre Vergisi` hariç diğer kalemlere de yansımaktadır. 2015 yılı içinde ‘şube yolu payı` aylık maktu 4,89 TL olup, ‘Çevre Vergisi` ise ayda tüketilen beher metreküp içmesuyu karşılığında 26 kuruştur. Atıksu bedeli su bedelinin %50`si olarak eklenmekte, ayrıca toplam tutar üzerinden %8 oranında KDV eklenmektedir. Ancak, faturalarınızdaki kalemleri dikkatli bir biçimde incelediğinizde söz konusu KDV oranının % 10`un üzerinde tahakkuk ettirildiği görülebilecektir.

 

 

SONUÇ: Yukarıda aktarılanlar yeterince açık ve sonuç çıkartılabilecek nitelikte değil!

Zaten eski kimya bilgimize göre, su ve hava sıkıştırmaya gelmez.

(Google diliyle; "incompressible")

 

İMO Ankara Şubesi, Ankara Su Çalışma Birimi adına

Hasan Akyar

04 Aralık 2015

YİNELEDİĞİMİZ TEMEL BİLGİ:

Ankara`ya içme, kullanma ve endüstri suyu sağlayan (Kesikköprü Barajı dışında) tüm yüzeysel su kaynakları depoladıkları suları cazibeyle (pompajsız) Ankara`nın yine Kuzey`inde yer alan arıtma tesislerine aktarmaktadır.

 

Bunlardan Akyar barajı sularını Eğrekkaya barajına, Eğrekkaya ve Kavşakkaya barajları da Kurtboğazı barajına depoladıkları suları aktarmaktadır. Kurtboğazı ve Çamlıdere barajlarından da hamsu İvedik İçmesuyu Arıtma Tesisine iletilmektedir. Çubuk-II Barajında depolanan sular ise Pursaklar İçmesuyu Arıtma Tesisine verilmektedir. Halen yapımı sürdürülen Gerede Sistemi`nin hizmete alınması ile Filyos yukarı havzasından bulunan Ulusu Çayı suları ise Çamlıdere barajına iletilmiş olacaktır.

 

Kızılırmak üzerindeki Kesikköprü Barajı da yaklaşık 130 kilometrelik birbirine paralel 3 isale hattı ile (yaklaşık 720 metre terfi yüksekliği ile –pompajla-) yine İvedik Arıtma Tesisine bağlanmaktadır.

 

02 Nisan Perşembe gününden buyana, yaklaşık8 aya yakın bir süredir Ankara`yaKızılırmak hamsuyu iletilmemiştir.Yılbaşından buyana geçen 300 gün içerisinde sadece 85 gün Kesikköprü Barajından Kızılırmak hamsuyu Ankara`ya pompalanmıştır. Söz konusu 85 günde bu miktar toplam (brüt olarak) 21 035 000 metreküp olmuştur.

 

Uzun yıllar gözlemler göstermiştir ki, Anadolu`da derelerin çayların ırmakların kuruduğu ya da en az su taşıdığı mevsim sonbahar ortaları, Ekim sonları ve Kasım Ayı başlarıdır.

TMMOB
İnşaat Mühendisleri Odası