Ankara İçmesuyu Durumu Raporu

(09 Aralık 2016 günü itibariyle)

Eklenme Tarihi: 22/12/2016

HAVADAN SUDAN

"Tulumbada Su Yok, Doldurmak Lazım"

 

Kayseri`de bir müze açılışında; "Yatırımlar artık duruyor. Onun için girişimcinin, yatırımcının önünü açmak lazım. Yani şu anda tulumbada su yok. Tulumbaya su doldurmak lazım" diye konuştu Sayın büyüğümüz 05 Aralık günü…

Ekonomik durumun -dağdaki ÇOBAN`ın dahi anlayabileceği- göstergesi: ‘tulumbadaki su`

Tulumba insan gücü ile çalışan bir tür pompadır. Emme-basma şeklinde çalışır. Lise fizik dersi kapsamında işlenir. Ancak, istediğiniz kadar kolunu indirin-kaldırın eğer tulumbanın iç hücresinde –yani piston bloğu içinde- yeteri miktarda su yoksa işlev göremez. Yani toprak altındaki ya da kuyudaki suyu dışarı aktaramaz, akıtamaz. Tulumbanın sermayesi su, girdisi kol gücü, üretimi çok daha fazla su…

Oysa şimdilik Ankara içmesuyu barajlarında 2017 yılının ilkyaz aylarını atlatacak kadar su mevcut. Su var, demek ki o suyu oradan tulumbaya taşıyacak irade ve derman yok… 

 

İklim Değişikliği Mevsim Adlarını da Bozdu (Latif Demirci`den esinlenerek…)

-İLİKBAHAR

-YAS

-ZOMBAHAR

-TUŞ

Hava Soğuk mu Soğuk

Son birkaç gündür gündüzleri güneşli, geceleri hava açık, yıldızlı… Daha önceleri de sözünü etmiştik; "gökyüzünün battaniyesidir bulutlar" diye… 8 Aralık gecesi ve 9 Aralık sabahı arası Ankara`nın yüksek kotları -100C sıcaklığı tattı. "TUŞ" Mevsimi…

Aralık Ayı Güncesi

Anadolu halklarının yüzyıllardır gözlediği, belleklerine kaydedip süzdüğü ve nesiller boyu aktardığı doğa olaylarından Aralık ayına ilişkin bilgileri aşağıda paylaşıyoruz. 


01-Soğukların başlangıcı

03-Fırtınaların esmesi

06-Kuzey rüzgârlarının esmesi

07-Yaprak dökümünün sonu

09-Karakış fırtınası

12-Cemaziyelahır başlangıcı

16-Fırtına

19-Zemherinin başlangıcı

20-Şebiyeldanın (en uzun gecelerin) başlangıcı

23-Erbain`in başlangıcı

26-Şebiyeldanın (en uzun gecelerin) sonu

28-Gün dönümü fırtınası

29-Şiddetli rüzgârlar

YAKLAŞIK 20 AYDIR KIZILIRMAK`TAN ANKARA`YA SU İLETİLMEMEKTEDİR

02 Nisan 2015 gününden buyana yaklaşık 20 aydır Kızılırmak suyu Kesikköprü Barajından Ankara`ya iletilmemektedir (pompalanmamaktadır / terfi edilmemektedir). Dolayısı ile Kızılırmak suyunun paçallanması ya da belirli oranlarda harmanlanması sonucu konutlarımızın musluklarından akan içmesuyu şebeke suyunda Kızılırmak suyunun koku, renk, tat vb. olumsuzlukların bulunmamasının yanı sıra, sülfat, klor, sertlik ve bir takım ağır metal derişimlerinin de standartların çok altında olması beklenmektedir.

Eğer ki, İvedik arıtma tesisi ile konutunuz arasındaki ana besleme hatlarında, ara depolarda, pompa istasyonlarında, ev bağlantınızda, su tesisatınızda ve binanızın deposunda herhangi bir kayıp/kaçak vb kirlenme riski taşıyan dış unsurlar bulunmuyorsa, musluklarınızdan akan Ankara şebeke suyunu dilediğiniz biçimde tüketebilirsiniz.

ANKARA`YA SAĞLANAN SU

08 Aralık 2016 Perşembe günü sonu itibariyle (günlük);

İvedik Arıtma Tesisi`ne

Kurtboğazı Barajından 583 276,

Çamlıdere Barajından da 461 000 metreküp hamsu iletilmiştir.

Çubuk-II barajından Pursaklar Arıtma Tesisi`ne ise 37 545 metreküp hamsu aktarılmıştır.

08 Aralık günü bütününde İvedik ve Pursaklar Arıtma Tesisilerinden toplam brüt 1 milyon 81 bin 821 metreküp içilebilir su Ankara içmesuyu şebekesine verilmiş bulunmaktadır. 

En Yüksek, En Düşük

2016 yılı içerisinde Ankara`ya verilen suda 11 Ağustos Perşembe günü 1 milyon 398 bin 900 metreküp ile rekor kırılmıştır. Günde 1,4 milyon metreküpe yaklaşan Ankara kenti içmesuyu tüketiminin bize göre nedenleri arasında başta hava sıcaklıklarının neredeyse 40oC lere varması ile halâ bir memur kenti olan Ankara`da söz konusu dönemde kamu çalışanlarının izinlerinin kaldırılması etkili olmuştur…

 

Geçtiğimiz yıl "Ankara`ya günde sağlanan tüm zamanların en yüksek miktardaki su 31 Temmuz 2015 günü 1 359 400 metreküp ile rekor bir düzeye ulaşmıştır" şeklinde aktardığımız bilgi notu, artık yerini yeni rekorlara bırakmış bulunmaktadır. (Bu yıl, aynı gün bu miktar 1 352 842 metreküp olarak gerçekleşmiştir).

 

2016 yılında Ankara`ya sağlanan en düşük içmesuyu ise 02 Nisan günü 823 bin 47 metreküp olarak gerçekleşmiştir.

 

BARAJ DOLULUK ORANLARI

09 Aralık 2016 saat 10.00 itibariyle 

Ankara`ya İçmesuyu Sağlayan Barajlardaki Doluluk Oranları Yüzde (%) 

Baraj Adı

Bize göre

ASKİ`ye göre

Kurtboğazı

60,57

63,10

Çamlıdere

12,28

23,07

Eğrekkaya

48,91

61,90

Akyar

16,77

30,27

Kavşakkaya

6,64

12,06

Çubuk-II

41,27

42,50

TOPLAM

17,85

28,08

Görülebileceği gibi, 09 Aralık 2016 Cuma günü saat 10.00 itibariyle tüm barajlardaki doluluk oranları ortalaması bizce %17,85 iken, ASKİ`nin web sitesinde yer alan oran %28,08`dir. Fark, fark edilebilir mertebededir! Bu farkın nedeni, esas olarak baraj doluluk oranındaki hesaplamadan kaynaklanmaktadır. Barajların ölü hacmi, dolayısıyla aktif, kullanılabilir hacmi ASKİ tarafından farklı olarak değerlendirilmektedir. Oysa gerek ‘Ankara İçmesuyu Master Planı`nda, gerekse özellikle Çamlıdere Barajı planlaması ve projesinde gerçek değerler yer almaktadır. Anılan İdarenin minimum su alma kotunun altında kabul ettiği ve baraj ölü hacminden pompaj ile çektiği bir seviyeyi dikkate alarak buna göre hesaplamalar yaptığı tahmin edilmektedir.

En Düşük, En Yüksek

2016 yılı içerisinde Ankara`ya su sağlayan tüm içmesuyu barajlarında toplam ortalama doluluk oranı 07 Ocak Perşembe günü %25,18 ile geçtiğimiz ‘Su Yılı`nın en düşük seviyesine inmiş, 16 Mart Pazar günü ise %37,94 ile en yüksek düzeye ulaşmıştır. Ankara içmesuyu barajlarının 2016 yılı içerisindeki toplamda en düşük doluluk oranı ise, işbu rapor tarihi olan 09 Aralık Cuma günü itibariyle %17,85 olarak gerçekleşmiştir.

 

Özetle

Haziran ayından başlayarak günümüze kadar sulamaya verilen sular, baraj gölleri yüzeyinden buharlaşma ve içmesuyu için geçmiş aylara göre çok daha fazla çekilen sular nedeniyle, barajlarımızın toplam doluluk oranı 01 Haziran`da %36,33 düzeyinde iken 30 Haziran`da %33,90, 31 Temmuz`da %30,12, 31 Ağustos`ta %26,40 ve 30 Eylül`de 23,39 olarak hesaplanmıştır. Baraj göl yüzeylerinden buharlaşmanın durduğu ve sulama için su çekimlerinin yapılmadığı son dönemlere ilişkin olarak Ankara içmesuyu barajlarındaki toplam doluluk oranları 31 Ekim`de %20,62, 30 Kasım`da %18,44 ve 09 Aralık günü ise %17,85 seviyesine kadar düşmüş bulunmaktadır.

 

Baraj doluluk oranlarındaki bu düşüş beklenen bir durumdur. Yağışların, uzun yıllar ortalamasına göre özellikle Ekim ayında yetersiz kalması, baraj havzalarındaki yeraltı suyu seviyelerini de aşağıya çekmiştir. Geçmiş deneyimlerimize göre Şubat 2017`nin başlarından başlayarak, baraj doluluk oranlarının yeniden yükselişe geçeceğini öngörmekteyiz.


ELALTI BİLGİLERİ:

ANKARA`DA İÇMESUYU FİYATLANDIRMASI

Ankara`da ASKİ abonelerinin faturalarına yansıyan su bedelleri toplamı 5 farklı bileşenden oluşmaktadır. Bunlar; su bedeli, atıksu bedeli, Şube yolu payı, KDV ile Çevre Vergisidir. Su birim fiyatındaki artış, ‘şube yolu payı` ve ‘Çevre Vergisi` hariç diğer kalemlere de yansımaktadır. 

 

2015 yılı içinde ‘şube yolu payı` aylık maktu 4,89 TL olup, ‘Çevre Vergisi` ise ayda tüketilen beher metreküp içmesuyu karşılığında 26 kuruştur. Atıksu bedeli su bedelinin %50`si olarak eklenmekte, ayrıca toplam tutar üzerinden %8 oranında KDV eklenmektedir. Ancak, faturalarınızdaki kalemleri dikkatli bir biçimde incelediğinizde söz konusu KDV oranının % 10`un üzerinde tahakkuk ettirildiği görülebilecektir.

 

Öte yandan, Mayıs ayından buyana, KDV kapsamında her bir faturada 90 kuruşluk bir meblağın da tahsil edildiği görülmektedir! 

 

2016 yılı başında ‘şube yolu payı` aylık maktu 4,89 dan 5,00 TL`ye artırılmış olup, ‘Çevre Vergisi` ise ayda tüketilen beher metreküp içmesuyu karşılığında 26 Kuruş`tan 27 Kuruş`a yükselmiştir. 

 

SON AYLARDA ANKARA`DA SUYA YAPILAN ARDIŞIK ZAMLAR

 

Ankara`daki konutların kullandığı su birim fiyatı Eylül ayında metreküp başına 2 lira 98,5 kuruş iken, Ekim ayı faturalarına yansıyan birim fiyat 3 lira 3,3 kuruşa yükseltilmiştir. Kasım Ayı faturalarında ise söz konusu birim fiyat 3,033 TL`den 3,04 TL`ye yükseltilmiştir. Aralık Ayı`nda da 3,15 TL`ye çıkmıştır.

 

SON BİR YILDA (Aralık 2014 / Aralık 2015)

 

İçmesuyu Birim Fiyatındaki ARTIŞ:

Aralık 2014`te Su Birim Fiyatı: 2,8075 TL / m3

Aralık 2015`te Su Birim Fiyatı: 3,1500 TL / m3

Bir yıldaki artış oranı: % 12,20

2016 YILINDA UYGULANACAK ZAMLAR

15 Aralık Salı günü Büyükşehir Belediye Meclisinde ASKİ`nin 2016 yılı bütçe görüşmelerinde Ankara şebeke suyunun birim fiyatı oyçokluğu ile 5,02 TL olarak belirlenmiştir. (Ancak bu birim fiyatın içinde atıksu bedeli de bulunmaktadır. Ankara`da atıksu birim fiyatı su birim fiyatının %50`sidir. Bu oran İstanbul`da %100`dür).

Yani; Ankara`da net su birim fiyatı: 3,347 TL / metreküp`tür.

Söz konusu Meclis Kararının alındığı Kasım Ayı su birim fiyatının 3,04 TL/metreküp olduğu dikkate alındığında 2016 yılında suya yapılacak zammın %10,1 olduğu görülecektir.

 

GERÇEKLEŞEN 2016 YILI ZAMLARI 

Ocak Ayı su birim fiyatı 3,35 TL / metreküp olarak uygulanmaya başlanmış bulunmaktadır. (Aralık 2015 ile Ocak 2016 arası sadece bir ay içerisindeki artış oranı yaklaşık %6,35`tir)

Şubat Ayı faturalarında ise su birim fiyatı 3,37 TL / m3 olmuştur.

Mart ayı içerisinde, bir önceki aya göre zam yapılmamıştır.

Nisan ayında su birim fiyatı 3,378 TL/m3

Mayıs ayında 3,398 TL/m3

Haziran ayında 3,443 TL/m3

Temmuz ayında ise 3,458 TL/m3

Ağustos ayında ise 3,47 TL/m3

Eylül ayında ise 3,47 TL/m3

Ekim ayında ise 3,48 TL/m3

Kasım ayında ise 3,509 TL/m3 dolaylarına çıkarılmıştır.

Aralık 2015`te 3,15 TL/m3 olan su birim fiyatı, tam 12 ayda yaklaşık %11,4 civarında artırılmış bulunmaktadır.

 

2016 YILI SU BİRİM FİYATLARI DÖKÜMÜ ve ANALİZİ 


Tarih

Birim Fiyat

(TL / m3)

Net Fark

(TL)

Ardışık Artış Oranı (%)

Yıl Başına göre

Artış Oranı (%)

Aralık 2014

2,807

 

 

 

Aralık 2015

3,150

0,343

 

12,20

Ocak 2016

3,350

0,200

6,35

6,35

Şubat 2016

3,370

0,020

0,60

6,98

Mart 2016

3,370

0,000

-

6,98

Nisan 2016

3,378

0,008

0,22

7,24

Mayıs 2016

3,398

0,020

0,59

7,87

Haziran 2016

3,443

0,045

1,33

9,30

Temmuz 2016

3,458

0,015

1,345

9,78

Ağustos 2016

3,47

0,012

0,347

10,16

Eylül 2016

3,47

0,000

-

10,16

Ekim 2016

3,48

0,010

0,288

10,48

Kasım 2016

3,509

0,029

0,833

11,40

 

YİNELEDİĞİMİZ TEMEL BİLGİ

Ankara`ya içme, kullanma ve endüstri suyu sağlayan (Kesikköprü Barajı dışında) tüm yüzeysel su kaynakları depoladıkları suları cazibeyle (pompajsız) Ankara`nın yine Kuzey`inde yer alan arıtma tesislerine aktarmaktadır.

 

Bunlardan Akyar barajı sularını Eğrekkaya barajına, Eğrekkaya ve Kavşakkaya barajları da Kurtboğazı barajına depoladıkları suları aktarmaktadır. Kurtboğazı ve Çamlıdere barajlarından da hamsu İvedik İçmesuyu Arıtma Tesisine iletilmektedir. Çubuk-II Barajında depolanan sular ise Pursaklar İçmesuyu Arıtma Tesisine verilmektedir. Halen yapımı sürdürülen Gerede Sistemi`nin hizmete alınması ile Filyos yukarı havzasından bulunan Ulusu Çayı suları ise Çamlıdere barajına iletilmiş olacaktır.

 

Kızılırmak üzerindeki Kesikköprü Barajı da yaklaşık 130 kilometrelik birbirine paralel 3 isale hattı ile (pompajla - yaklaşık 720 metre terfi yüksekliği ile) yine İvedik Arıtma Tesisine bağlanmaktadır. Ancak, 02 Nisan Perşembe gününden buyana, yaklaşık 20 aydır Ankara`ya Kızılırmak hamsuyu iletilmemiştir. 

 

2015 yılı başında sadece 85 gün Kesikköprü Barajından Kızılırmak hamsuyu Ankara`ya pompalanmıştır. Söz konusu 85 günde brüt toplam 21 milyon 35 bin metreküp su terfi edilmişti..

İMO Ankara Şubesi, Ankara Su Çalışma Grubu adına

Hasan Akyar

09 ARALIK 2016


 


 

TMMOB
İnşaat Mühendisleri Odası