Birleşmiş Milletler (UN) Genel Kurulu 1992 yılının Mayıs ayındaki 47. toplantısında aldığı bir kararla, Mart ayının 22’nci gününü “Dünya Su Günü” olarak kabul etmiştir. Dünya Su Günü’nün amacı, canlılar için temel ve vazgeçilmez madde olan suyun önemini vurgulamak ve sürekli gündemde tutmaktır.

Eklenme Tarihi: 15/12/2020

Birleşmiş Milletler (UN) Genel Kurulu 1992 yılının Mayıs ayındaki 47. toplantısında aldığı bir kararla, Mart ayının 22`nci gününü "Dünya Su Günü" olarak kabul etmiştir. Dünya Su Günü`nün amacı, canlılar için temel ve vazgeçilmez madde olan suyun önemini vurgulamak ve sürekli gündemde tutmaktır.

1992 yılında Brezilya`nın başkenti Rio de Janerio`da düzenlenen Çevre ve Kalkınma Konferansı`nda da her yıl 22 Mart tarihinin "Dünya Su Günü" olarak kutlanması benimsenmiştir.

Uluslararası Dünya Su Günü her yıl 22 Mart`ta tatlı su kaynaklarının önemine dikkat çekmek ve tatlı su kaynaklarının sürdürülebilir yönetimine odaklanılmasını sağlamak amacıyla kutlanmaktadır. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 22 Mart 1993`te Dünya Su Günü kararının resmi olarak imzalanmasından sonra her yıl kutlanılmaya başlanmıştır.

Şu ana kadar her yıl Su ve Kültür, Kadınlar ve Su, Su Kıtlığı ile Mücadele gibi farklı temalarla kutlanan Dünya Su Günü`nün bu seneki teması Su ve Atıksu.

İlan edilişinden bu yana ‘Dünya Su Günü` kutlamaları resmi olarak Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünce (DSİ) -ve bağlı olduğu bakanlığın çatısı altında- düzenlenmiştir. DSİ bu kapsamda her yıl seçilen konuyla ilgili herkese açık afiş ve fotoğraf yarışması ile birlikte ilkokul öğrencileri arasında resim ve kompozisyon yarışmaları düzenlemektedir.

Bunun yanı sıra, doğa, çevre, yaban hayatı, su vb. konularla ilgilenen sivil toplum kuruluşları da her 22 Mart günü konunun türlü boyutlarını öne çıkaran çeşitli etkinlikler gerçekleştirerek suyun yaşam için vazgeçilmez bir varlık olduğunu anımsatmaktadırlar.

Dünyamızda su yenilenebilir ancak kısıtlı bir kaynaktır. Dünyadaki mevcut su miktarı toplamı 1 400 km3`tür. Dünyanın üçte ikisi suyla kaplı olmasına karşın, tatlı sular ancak %2,5 oranındadır. Buzullar, uzak bölgelerdeki sular, derin yeraltı suyu rezervuarlarındaki sular(toplam tatlı suların yaklaşık %29,5`i olup, bu suların büyük kısmı Büyük Sahra ve Arabistan yarımadasının altında oldukça derinde ve yenilenemeyecek fosil kaynaklı yeraltı suyu niteliğinde bulunmaktadır) taşkın suları, buharlaşma kayıpları göz önüne alındığında, kullanılabilir su miktarı tüm suların ‘on binde 7`si kadar olmaktadır. Bir başka deyişle, dünyadaki yenilenebilir nitelikte ve sürdürülebilir bir biçimde kullanıma sunulabilir özelliğe sahip sular yaklaşık 100.000 km3 olarak hesaplanmaktadır.

Kullanılabilir suyun yaklaşık üçte ikisi ise tarımsal amaçlı tüketilmekte, bu oran az gelişmiş ülkelerde %80`lere kadar ulaşmaktadır. Bir ülkede su kaynaklarının yeterli olup olmadığının en sağlıklı göstergesi yıllık yenilenebilir tatlı su miktarıdır. Bu miktarın kişi başına 1 000 m3`ün altına düşmesi durumunda, o ülkenin su kıtlığı noktasına ulaştığı kabul edilir. Bu değer 1.000 ile 1.670 m3 arasında ise o ülkede bir su baskısının varlığından söz edilebilir.

Yurdumuzda su kıtlığı bulunmamakla beraber, hızlı nüfus artışı, kentleşme ve sanayileşme ile birlikte kişisel su tüketimlerinin de sürekli artmasıyla ülke ölçeğinde ortalama kişi başına düşen yıllık tatlı su miktarında da hızlı bir düşüş gözlenmektedir.

Ülkemizde mevcut teknik ve ekonomik olarak kullanılabilir su potansiyelimizin henüz üçte birlik bölümünden yararlanılabilmektedir. 1990 yılında 1.950 m3/kişi/yıl olan tatlı su kaynakları 2000 yılında 1 710 ve 2013 yılı sonu itibariyle de 1 440 m3/kişi/yıl`a gerilemiş bulunmaktadır. Önümüzdeki yıllarda ise bir su baskısının gündeme geleceği beklenmektedir.

1990 yılında kişi başına yıllık ortalama 546 m3 olarak gerçekleşen toplam su tüketimi, 2000 yılında 602, 2015 yılında ise 647 m3 olmuştur. Bu değer gelişmiş ülke ortalaması olan 1.000 m3/kişi/yıl ile karşılaştırıldığında oldukça düşük bir düzeyde kalındığı görülmektedir.

Dünya nüfusu 1900`lerin başlarında 1,5 Milyar iken günümüzde 6,9 Milyarı aşmıştır. 1950 ile 1990 yılları arasında dünya nüfusu iki misli artarken kullanılan su miktarı altı kat artmıştır. Günümüzde 1,7 Milyar insan sağlıklı içme suyundan mahrum bulunmaktadır. 2.4 Milyar insanın evinde sağlıklı su getirme ve kanalizasyon sistemi bulunmamaktadır. Yılda yaklaşık 25 milyon insan su ile bağlantılı hastalıklar nedeniyle yaşamlarını yitirmektedir. Yeryüzündeki tüm hastalıkların yarısının suyoluyla bulaştığı bilinmekte ve dünya nüfusunun %20`sinin güvenilir içme suyundan yoksun olduğu, %50`sinin ise sağlık koşullarına uygun olmayan içme suyu kullandığı tahmin edilmektedir.

Tüm bunlar doğal olarak yeni yatırım ve ek harcamaları gerektirmektedir. Yapılan bazı hesaplamalarda, uygulanması gereken projeler için dünya ölçeğinde yılda yaklaşık 180 Milyar Dolar`lık yatırıma ihtiyaç olduğunun altı çizilmektedir. Söz konusu yatırımlar için ayrılan kaynak bugün için, mevcut işleyiş ve olanaklar çerçevesinde olası görünmemektedir.

Dünyada yıllık yağış ortalaması=1.000 mm

Ülkemizde Durum

1965-1985

Türkiye`de yıllık yağış ortalaması = 679 mm (aritmetik ortalama)

Türkiye`de yıllık toplam yağış = 529 Milyar m3

1986-2015

Türkiye`de yıllık yağış ortalaması = 643 mm (250 - 3 000 mm)

Türkiye`de yıllık toplam yağış = 501 Milyar m3

Komşu ülkelerden gelen sular= 7 Milyar m3

Geri dönen sular = 274 Milyar m3

Yeraltısularını besleyen su = 41 Milyar m3

Akışa geçen su (yıllık akış)= 186 Milyar m3

Yıllık Akış/Yağış Oranı = 0,37

Tüketilebilecek Yıllık Su Miktarı = 95 km3

Fiili Yıllık Tüketim = 33,9 km3

YAS

Çekilebilir Yıllık Su Potansiyeli = 18 km3

Tahsis Edilen Miktar = 14,6 km3

2016-

Türkiye`de yıllık yağış ortalaması = 574 mm

Türkiye`de yıllık toplam yağış = 450 Milyar m3

Yıllık Akış (ortalama) = 171 Milyar m3

Yıllık Akış/Yağış Oranı = 0,38

Tüketilebilecek Yıllık Su Miktarı = 94 km3

Fiili Yıllık Tüketim = 39 km3

YAS

Çekilebilir Yıllık Su Potansiyeli = 18 km3

Tahsis Edilen Miktar = 15 km3

İMO Ankara Şubesi

Yönetim Kurulu