(02 MAYIS 2017 Salı günü itibariyle)

Eklenme Tarihi: 03/05/2017

 

Ankara İçmesuyu Durumu Raporu

(02 MAYIS 2017 Salı günü itibariyle) 

 

TOPRAK HAKKINI ALDIKTAN SONRA

 

Ankara içmesuyu barajlarındaki toplam doluluk oranı 01 Mart günü son yılların en düşük seviyesi olarak % 13,72`yi gördü. Ve 02 Mart`tan itibaren yükselmeye başladı. Toprak hakkını almıştı…

 

SU; KIT KAYNAKTIR

 

Kıt kaynaklara gösterilecek özen sadece tüketicilerden beklenemez. İlgili idarelerin bilimsel verilere dayalı, zamanında ve teknik kurallarına uygun olarak sistemdeki bileşenleri doğru bir biçimde işletmeleri önem taşır.

 

‘Coğrafya Kaderdir` İbni Haldun (1391)

 

MAYIS AYI GÜNCESİ:

 

Anadolu halklarının yüzyıllardır gözlediği, belleklerine kaydedip süzdüğü ve nesiller boyu aktardığı doğa olaylarından Mayıs ayına ilişkin değerlendirilebilecek bilgiler: 

 

04-Çiçek Fırtınası

06-Hıdırellez (Hızır Günleri)

07-Kırlangıç Fırtınası

10-Doğu Rüzgârlarının Esmesi

11-Yağmur Mevsiminin Sonu

13-Mevsimsiz Soğuklar

16-Filizkıran Fırtınası

18-Gül Yetişmesi

23-Ülker Fırtınası

25-Suların Azalması

26-Sıcakların Başlaması

27-Koyun Kırkma Zamanı

30-Kabak Meltemi

31-Bevarih (Meltem) Rüzgârlarının Başlaması

 

Mayıs Ayında Ayrıca Olacak Bitecekler:

 

01-Emek Bayramı

01-TRT`nin Kuruluşu (1964)

01-07-Karayolları Güvenliği ve Trafik Haftası

08-İkinci Dünya Savaşının Sona Ermesi (1945)

10-16-Dünya Sakatlar Haftası

13-Dil Bayramı, Türkçe`nin Resmi Dil Olarak Kabulü (1277)

15-Havacılık Günü

18-24-Müzeler Haftası

19-Atatürk`ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı

23-PTT`nin Kuruluşu (1933)

24-Uluslararası Sayıların Kabulü (1928)

27-Yirmi Yedi Mayıs Devrimi (1960)

31-Dünya Tütünsüzlük Günü 

YETKİLİLERİN HAVADAN SUDAN AÇIKLAMALARI (gelişigüzel sıralanmıştır)

a)27 Ocak günlü gazetelerde "Başkent`e Memba Suyu" başlığı altında;

Projenin Ankara`ya memba kalitesinde içmesuyu sağlayacağını belirten Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu, "Şu an itibariyle fiziki gerçekleşmesi yüzde 86 seviyesinde olan bu projeyle yıllık 226 milyon metreküp su, Çamlıdere Barajı`na cazibeli olarak aktarılacak. Bu proje Ankara`yı çok rahatlatacak son derece önemli bir çalışma" ifadesini kullandı. Bolu Gerede`den Çamlıdere Barajı`na içmesuyu taşıyacak olan 31,6 kilometre uzunluğunda ve 4,5 metre çapındaki tünelle başkentin 2050 yılına kadar olan içmesuyu ihtiyacı karşılanacak. 

 

b)Orman ve Su İşleri Bakanı, Şubat ayının ikinci yarısının başlarında Ankara`daki barajların doluluk oranının yüzde 15 seviyesinde olduğunu belirterek,

 

"Barajdaki mevcut su Ankara`nın içmesuyu ihtiyacını rahatlıkla karşılayacak değerdedir" dedi. Bakan VEROĞLU özetle şunları söyledi: "…Ankara`ya içmesuyu temin eden Çamlıdere Barajı`nın rezervuar hacmi çok büyük olduğu için barajın doluluk oranı yüzde 15 olmasına rağmen barajdaki mevcut su Ankara`nın içmesuyu ihtiyacını rahatlıkla karşılayacak değerdedir. Ankara`nın içmesuyunun sigortası mahiyetinde olan Gerede İçmesuyu Projesi`nde de sona yaklaşıldı. Bu proje tamamlandığında Ankaramız 2050 yılına kadar herhangi bir içmesuyu sıkıntısı yaşamayacaktır. Tünelin 3`te 2`si bitti."

c)22 Nisan 2017 günü ASKİ Genel Müdürü yaptığı açıklamada; İvedik İçmesuyu Arıtma Tesisi çıkışında eski öngerilmeli beton borulardan oluşan hatları, yeni ve uzun ömürlü çelik borularla değiştirdiklerini ve böylece tesis çıkışının rahatladığını, yük kayıplarının azaltıldığını ve buna bağlı olarak da günde en az 160 bin metreküplük bir kazanç sağladıklarını belirtti…

 

İvedik Arıtma Tesisi günlük kapasitesinin 1 milyon 692 bin metreküp olduğunu, arıtılan suyun kente 2 200 mm çapında 5 ana boru hattı ile dağıtıldığını aktardı.

d)Çok değil yaklaşık 5 ay önce Sayın ASKİ Genel Müdürü 16 Kasım 2016 günü yaptığı basın toplantısında Ankara`nın son 30 yılın ortalamasına göre en az yağış alan ekim ayı ve kasım ayının ilk yarısını yaşamasına rağmen barajlarda (hiç yağış almasa bile) bir buçuk yıl yetecek içmesuyu olduğunu söyledi. Başkent`te barajların doluluk oranının yüzde 30 seviyesinde olduğunu belirten ASKİ Genel Müdürü; "Doluluk oranının düşük olmasının sebebi, barajlarımızın toplam hacminin çok büyük olmasıdır. Barajlarımızın toplam hacmi 1 milyar 600 milyon metreküpe yakındır. Bu rakam ise İstanbul`un bütün barajlarının toplam kapasitesinin neredeyse 2 katı büyüklüğündedir. Yağışların azalması ve tüketimin artmasına rağmen Başkent`in su ihtiyacını karşılayan barajlarımızda biriken su miktarı 471 milyon metreküp seviyesinde. Barajlarımızda hiç yağmur yağmasa bile bu oran Ankara`nın bir buçuk yıl su ihtiyacını karşılayacak seviyede. Biliyorsunuz Kesikköprü Barajı ve Hirfanlı Barjı da var. Bu bizim uzun yıllar su garantimiz" diye konuştu.

e)13 Nisan 2017 günü toplanan Büyükşehir Belediye Meclisi, ASKi ve EGO`nun 2016 yılı çalışma raporlarını görüştü. Başkan İ. Melih Gökçek 2,5 saati bulan bir sunum yaptı. Konuşmasının bizleri ilgilendiren bölümünde; "Şu anda barajlarımızda 462 milyon 779 bin metreküp suyumuz var. Biz bunun en fazla zorlasak 300 milyon metreküpünü kullanabiliriz. Bu şu demek: bu sene itibariyle istesek de istemesek de Kesikköprü`den su alacağız. Başka çaremiz yok. Barajlara yıllar itibariyle gelen su 2017`de 146 milyon metreküp. Maalesef çok az. Gerede projesi inşallah önümüzdeki sene devreye girecek. Bizim için nefes olacak. 226 milyon metreküp buradan su alabileceğiz."

 

KESİKKÖPRÜ İTİRAZI

15 Nisan 2017 günkü Hürriyet Gazetesi Ankara Ekinde Eray Görgülü sordu:

Çok değil daha üç ay önce ASKİ Genel Müdürü Necmettin Tahiroğlu, Ankara`nın son yıllarda en fazla kar yağışını almasının ardından "Yağışların yeterli düzeyde olmaması ve su tüketiminin artmasına rağmen halen barajlarımızdaki suyumuz yeterli" demiş, tüm Ankara rahat bir nefes almıştı. Fakat bir anda Başkan Melih Gökçek`in önceki günkü açıklamalarıyla Kızılırmak suyu bir kez daha gündeme geldi. Gökçek, "Bu sene itibariyle istesek de istemesek de Kesikköprü`den su alacağız. Başka çaremiz yok" dedi. Belli ki, bu yaz Kızılırmak suyu bir kez daha kent gündemini epeyce meşgul edecek fakat, üç ay arayla ASKİ Genel Müdürü ve Gökçek`in birbirine bu kadar zıt açıklama yapmalarının sebebi ne olabilir?

(Bu ve benzer sorularla ilgili görüşlerimizin yer aldığı söyleşiyi geçtiğimiz hafta paylaşmıştık. Söz konusu metin eke iliştirilmiştir.)

TAM 25 AY DOLDU KIZILIRMAK`TAN ANKARA`YA SU İLETİLMEDİ

02 Nisan 2015 gününden buyana Kızılırmak suyu Kesikköprü Barajından Ankara İvedik Arıtma Tesisine iletilmemektedir. Dolayısı ile Kızılırmak suyunun paçallanması ya da belirli oranlarda harmanlanması sonucu konutlarımızın musluklarından akan içmesuyu şebeke suyunda Kızılırmak suyunun koku, renk, tat vb. olumsuzlukların bulunmamasının yanı sıra, sülfat, klor, sertlik ve bir takım ağır metal derişimlerinin de standartların çok altında olması beklenmektedir.

 

Eğer ki, İvedik arıtma tesisi ile konutunuz arasındaki ana besleme hatlarında, ara depolarda, pompa istasyonlarında, ev bağlantınızda, su tesisatınızda ve binanızın deposunda herhangi bir kayıp/kaçak vb kirlenme riski taşıyan dış unsurlar bulunmuyorsa, musluklarınızdan akan Ankara şebeke suyunu dilediğiniz biçimde tüketebilirsiniz. 

 

ANKARA`YA SAĞLANAN SU

 

 01 Mayıs 2017 Pazartesi günü sonu itibariyle (günlük);

 

Akyar barajından Eğrekkaya barajına 180 000 metreküp, Eğrekkaya barajından (kendi havzasından 98 400 metreküp olmak üzere) Kurtboğazı barajına toplam 278 400 metreküp su aktarılmıştır. Ayrıca Kavşakkaya barajından da Kurtboğazı barajına 155 000 metreküp su derive edilmiştir.

 

İvedik Arıtma Tesisi`ne; Kurtboğazı Barajından 753 650, Çamlıdere Barajından da 343 000 metreküp hamsu iletilmiştir.

 

Çubuk-II barajından Pursaklar Arıtma Tesisi`ne ise 69 400 metreküp hamsu aktarılmıştır.

 

01 Mayıs günü bütününde İvedik ve Pursaklar Arıtma Tesislerinden toplam brüt 1 milyon 166 bin 050 metreküp içilebilir su Ankara içmesuyu şebekesine verilmiş bulunmaktadır. 

 

En Yüksek, En Düşük

 

Ankara`ya verilen suda 11 Ağustos 2016 Perşembe günü 1 milyon 398 bin 900 metreküp ile rekor kırılmıştır. Söz konusu tarihte 1,4 milyon metreküpe yaklaşan Ankara kenti içmesuyu tüketiminin bize göre nedenleri arasında başta hava sıcaklıklarının neredeyse 40<sup>o</sup>C lere varması ile halâ bir memur kenti olan Ankara`da söz konusu dönemde kamu çalışanlarının izinlerinin kaldırılması etkili olmuştur…

 

Son yıllarda Ankara`ya sağlanan en düşük içmesuyu ise 02 Nisan 2016 günü 823 bin 47 metreküp olarak gerçekleşmiştir.

 

BARAJ DOLULUK ORANLARI (02 Mayıs 2017 itibariyle)

 

Ankara`ya İçmesuyu Sağlayan Barajlardaki Doluluk Oranları Yüzde (%) 

 

Baraj Adı	Bize göre	ASKİ`ye göre
Kurtboğazı	48,42	51,74
Çamlıdere	13,42	24,07
Eğrekkaya	35,24	51,44
Akyar	42,12	51,72
Kavşakkaya	42,12	45,48
Çubuk-II	45,07	46,26
TOPLAM	20,00	29,99

Görülebileceği gibi, 02 Mayıs 2017 günü itibariyle tüm barajlardaki doluluk oranları ortalaması bizce %20 iken, ASKİ`nin web sitesinde yer alan oran yaklaşık %30`dur. Bu farkın nedeni, esas olarak baraj doluluk oranındaki hesaplamadan kaynaklanmaktadır. Bizim itibar ettiğimiz değer her bir barajın aktif hacmine (etkin kapasitesine) göre mevcut (baraj gölünde biriken) suyun oranını vermektedir. Barajların ölü hacmi, dolayısıyla aktif, kullanılabilir hacmi ASKİ tarafından farklı olarak değerlendirilmektedir. Oysa gerek ‘Ankara İçmesuyu Master Planı`nda, gerekse özellikle Çamlıdere Barajı planlaması ve projesinde gerçek değerler yer almaktadır. Anılan İdarenin minimum su alma kotunun altında kabul ettiği ve baraj ölü hacminden pompaj ile çektiği bir seviyeyi dikkate alarak buna göre hesaplamalar yaptığı tahmin edilmektedir.

En Düşük, En Yüksek

 

2016 Yılı bütününde Ankara`ya su sağlayan tüm içmesuyu barajlarında toplam ortalama doluluk oranı 16 Mart Pazar günü %37,94 ile en yüksek düzeye ulaşmış, 31 Aralık günü ise %16,82 olarak en düşük düzeyine gerilemiştir. Ankara içmesuyu barajlarının toplamda en düşük doluluk oranı ise, 01 Mart 2017 günü itibariyle %13,72 olarak kayda geçirilmiştir.

 

Yağışların, uzun yıllar ortalamasına göre özellikle Ekim ve Kasım aylarında yetersiz kalması, baraj havzalarındaki yeraltı suyu seviyelerini de aşağıya çekmiş olup baraj göl hacimlerine doğru yeraltı suyu hareketinin de ters yönde (baraj göllerinden yeraltına doğru) olmasını getirmiştir. 

 

Son ALTI Ayda Ankara İçmesuyu Barajları Ortalama Doluluk Oranları

 

Baraj göl yüzeylerinden buharlaşmanın olmadığı ve sulama için su çekimlerinin yapılmadığı son dönemlere ilişkin olarak Ankara içmesuyu barajlarındaki toplam doluluk oranları 2016 yılının 31 Ekim gününde %20,62, 30 Kasım`da %18,44 ve 31 Aralık günü ise %16,82 seviyesine kadar düşmüştür. 2017 yılı ilk dört ay verileri ise; 01 Ocak`ta %16,79, 31 Ocak`ta %15,41, 28 Şubat`ta %13,74, 31 Mart`ta %18,17 ve 30 Nisan`da ise %19,97 olarak kayda geçirilmiştir.

KIZILIRMAK SUYU ve GEREDE SİSTEMİ

 

Kızılırmak`tan Ankara`ya Su Getirme Projesi

 

Kızılırmak üzerindeki Kesikköprü Barajından toplam yıllık kapasitesi 500 milyon metreküp olan 130`ar kilometrelik birbirine paralel 3 isale hattı İvedik Arıtma Tesisine bağlanmaktadır.

 

Hat üzerinde toplam depolama hacimleri 202 bin 500 metreküp olan 10 adet depo ile 5 ayrı noktada birbirlerine seri bir şekilde bağlı toplam terfi –pompalama- yükseklikleri 720 metre olan büyük pompa istasyonları mevcuttur. Yıllar önce işletmeye alınan söz konusu 3 hatta yaşanan olumsuzluklar, geçtiğimiz yıllarda 4. yeni bir isale hattının yapım ihalesini de gündeme getirmiştir.

 

Anımsatmakta bir kez daha yarar var: 02 Nisan 2015 Perşembe gününden buyana, 2 yıldır Ankara`ya (İvedik Arıtma Tesisine) Kızılırmak hamsuyu iletilmemiştir. 2015 yılı başında sadece 85 gün Kesikköprü Barajından Kızılırmak hamsuyu Ankara`ya pompalanmıştır. Söz konusu 85 günde brüt toplam 21 milyon 35 bin metreküp su terfi edilmişti…

İşletmede olan Ankara İçmesuyu Barajları ve Gerede Sistemi

Ankara`ya içme, kullanma ve endüstri suyu sağlayan (Kesikköprü Barajı dışında) tüm yüzeysel su kaynakları depoladıkları suları cazibeyle (pompajsız) Ankara`nın yine Kuzey`inde yer alan arıtma tesislerine aktarmaktadır. Bunlardan Akyar barajı sularını Eğrekkaya barajına, Eğrekkaya ve Kavşakkaya barajları da Kurtboğazı barajına depoladıkları suları aktarmaktadır. Kurtboğazı ve Çamlıdere barajlarından da hamsu İvedik İçmesuyu Arıtma Tesisine iletilmektedir. Çubuk-II Barajında depolanan sular ise Pursaklar İçmesuyu Arıtma Tesisine verilmektedir. 

 

Halen yapımı sürdürülen Gerede Sistemi`nin hizmete alınması ile Filyos yukarı havzasından bulunan Ulusu Çayı suları ise Çamlıdere barajına iletilmiş olacaktır. Söz konusu Gerede Sistemi kapsamındaki ana iş kalemi olan tünel inşaatı sözleşmesinde iş bitim tarihi 2014 yılının Aralık ayıdır. 

 

ANKARA`DA İÇMESUYU FİYATLANDIRMASI

 

Ankara`da ASKİ abonelerinin faturalarına yansıyan su bedelleri toplamı 5 farklı bileşenden oluşmaktadır. Bunlar; su bedeli, atıksu bedeli, Şube yolu payı, KDV ile Çevre Vergisidir. Su birim fiyatındaki artış, ‘şube yolu payı` ve ‘Çevre Vergisi` hariç diğer kalemlere de yansımaktadır. 

 

2015 yılı içinde ‘şube yolu payı` aylık maktu 4,89 TL olup, ‘Çevre Vergisi` ise ayda tüketilen beher metreküp içmesuyu karşılığında 26 kuruştur. Atıksu bedeli su bedelinin %50`si olarak eklenmekte, ayrıca toplam tutar üzerinden %8 oranında KDV eklenmektedir. Ancak, faturalarınızdaki kalemleri dikkatli bir biçimde incelediğinizde söz konusu KDV oranının % 10`un üzerinde tahakkuk ettirildiği görülebilecektir. Öte yandan, Mayıs ayından buyana, KDV kapsamında her bir faturada 90 kuruşluk bir meblağın da tahsil edildiği görülmektedir! 

 

2016 yılı başında ‘şube yolu payı` aylık maktu 4,89 dan 5,00 TL`ye artırılmış olup, ‘Çevre Vergisi` ise ayda tüketilen beher metreküp içmesuyu karşılığında 26 Kuruş`tan 27 Kuruş`a yükselmiştir. 

 

Ankara Şebeke Suyuna Zam ^Zam(zam üstüne zam)

 

Son haftalarda çeşitli gazetelerin okur köşelerinde Ankara şebeke suyuna sürekli zam yapıldığı iddiaları yer almakta… Ankaralı, bir önceki ASKİ faturası ile yenisini karşılaştırdığında aynı miktarda su için daha fazla ödeme yaptığından yakınıyor.

 

Yaklaşık bir yılı aşkın bir süredir Ankara içmesuyu birim fiyatına yapılan zamlar ve ilgili fatura bileşenlerinin ücretlerindeki artışlar aşağıdaki tabloda verilmektedir.

 

Dikkate alınması gereken bir diğer önemli gerçek ise, aylık tüketiminiz düştükçe, toplam fatura bedeli içerisindeki sabit hizmet karşılıkları aynı kaldığından (örneğin ÇTV, Şube Yolu vb.), düşük tüketim miktarlarındaki fatura bedelleri üzerinden hesaplanan brüt değer, göreceli olarak daha fazla artışın yansıdığı görülecektir.

 

İçmesuyu Birim Fiyatındaki ZAM Özeti:

-Aralık 2014`te Su Birim Fiyatı: 2,8075 TL / m³

-Aralık 2015`te Su Birim Fiyatı: 3,1500 TL / m³  

-Aralık 2016`da Su Birim Fiyatı: 3,5666 TL / m³ 

Bir önceki yıldaki (2014-2015) artış oranı: % 12,20

Son bir yıldaki (2015-2016) artış oranı: % 13,23

Son iki yıldaki (2014-2016) artış oranı: % 27,04

 

GERÇEKLEŞEN 2016 ve 2017 ZAMLARI

 

2016 Ocak ayı su birim fiyatı 3,35 TL / metreküp olarak uygulanmaya başlanmış bulunmaktadır. (Aralık 2015 ile Ocak 2016 arası sadece bir ay içerisindeki artış oranı yaklaşık %6,35`tir)

Aralık 2015`te 3,15 TL/m<sup>3</sup> olan su birim fiyatı, Aralık 2016`da 3,566 TL/m³ olmuş ve bir yılda yaklaşık %13,21 civarında artırılmış bulunmaktadır.

Yeni yıl ile birlikte bir ay içinde (Aralık 2016 – Ocak 2017 arasında), şebeke suyuna yapılan zam %3`ü aşmıştır!

Sadece 01 Ocak ile 30 Nisan arasında, sadece 4 ayda Ankara şebeke suyuna yaklaşık % 9,9 zam yapılmıştır.

 

2016 ve 2017 YILI Aylık SU BİRİM FİYATLARI DÖKÜMÜ ve ANALİZİ 

Tarih	Birim Fiyat (TL / m3)	Net Fark (TL)	Ardışık Artış Oranı (%)	Yıl Başına göre Artış Oranı (%)
Aralık 2014	2,807	Aylık	Aylık	Toplam
Aralık 2015	3,150	0,343		12,20
Ocak 2016	3,350	0,200	6,350	6,35
Şubat 2016	3,370	0,020	0,600	6,98
Mart 2016	3,370	-	-	6,98
Nisan 2016	3,378	0,008	0,220	7,24
Mayıs 2016	3,398	0,020	0,590	7,87
Haziran 2016	3,443	0,045	1,330	9,30
Temmuz 2016	3,458	0,015	1,345	9,78
Ağustos 2016	3,470	0,012	0,347	10,16
Eylül 2016	3,470	-	-	10,16
Ekim 2016	3,480	0,010	0,288	10,48
Kasım 2016	3,509	0,029	0,833	11,40
Aralık 2016	3,566	0,057	1,624	13,21
Ocak 2017	3,673	0,107	3,001	3,00
Şubat 2017	3,800	0,127	3,458	6,56
Mart 2017	3,880	0,080	2,105	8,81
Nisan 2017	3,920	0,040	1,01	9,93

 

İMO Ankara Şubesi, Ankara Su Çalışma Grubu adına

Hasan Akyar

02 Mayıs 2017