KADIKÖY KUŞDİLİÇAYIRI

YERALTI OTOPARKI PROJESİ

DEĞERLENDİRMESİ

1.   Kentsel Ulaştırmada Otopark Sorunu

Otopark sorunu, kent ulaştırmasında otomobil kullanıcılarını ve yerel yönetim­leri en çok meşgul eden konulardan biridir. Otomobil kullanıcıları erişmek iste­dikleri her yere, özellikle merkezi alanlara sorunsuz ve yürümeksizin erişmek için sürekli daha fazla `otopark yeri talep etmektedirler. Ama kent ulaştırması­nın ve trafiğinin gerekleri bu isteklerle kesinlikle çatışmaktadır.

Talep doğrultusunda, talebe uygun yol ağının geliştirilmesinin olanaksızlığı ya­şanarak görüldüğünden ve çare olarak `sürdürülebilirlik ilkeleri günümüzde yaygın biçimde benimsendiğinden, kent içi trafik ve ulaşım sorunlarının çözü­münde `talep yönetimi`¹ yöntemleri uygulanmaktadır. Bu bağlamda, kent ulaş­tırmasını doğrudan etkileyen ve trafik çekim noktaları niteliği taşıyan, dolayısıy­la talep yönetiminin en önemli etmenlerinden biri olan otoparkların tekil konu­lar olarak ele alınması değil ulaştırma planları kapsamında çözümü gereken so­runlar olarak değerlendirilmesi zorunluluğu ortaya çıkmıştır.

Otomobilin gelmesi için yeterli yolağı olmayan ve geldiğinde ise hiçbir şekilde barındıracak yeterli otopark mekânı temin edilemeyecek kent merkezlerinde, otopark yapılmasının sakıncaları nedeniyle, kent merkezlerinde otopark yapı­mının engellenmesi önemli bir ilke niteliği kazanmıştır.

Otoparklar, günümüzde `talep yönetimi` bağlamında kent merkezlerini otomo­bil baskısından kurtarmak, motorlu taşıtlardan arındırılmış bölgelere dönüştür­mek için yararlanılan ulaştırma bileşeni anlamında değerlendirilmektedir.

¹    Yolculuk Talep Yönetimi: Otomobil kullanmaya karar vermeden önce yolculuğu etkilemeyi amaçlar - tür ve yer seçimini içerir. Trafik Talep Yönetimi: Belirli bir karayolunda belirli bir zamandaki otomobil yolculuğun­dan önce bu yolculuğu etkilemeyi amaçlar - güzergah ve yer seçimini içerir. Prof. Dr. İsmail ŞAHİN`in sunumundan

2.       Kuşdili Çayırı`nda Yapılacak Otoparkın
Değerlendirme Çerçevesi

Kuşdili, Kadıköy İlçemizin merkezinde kent belleğinde önemli bir yeri ve coğrafi bir konuma sahiptir. Kadıköy İstanbul`un nüfusu, yoğunluğu ve otomobil sahip­liği bakımından önde gelen bir ilçesidir. Özellikle Kuşdili, Kadıköy`ün merkezinde en canlı ve hareketli bölgesi olmanın yanı sıra, trafiği tıkanma noktasında sıkışık yollar ile çevrili bir alandır.

Kuşdili ile Sahil arasındaki bölge, geçmişten gelen özel kentsel dokusu nedeniyle otomobil ile erişime uygun değildir ve yeni yol ve otoparklar ile otomobile uyumlu hale getirilmesi de olanak dışıdır. Kaldı ki aşırı yoğun yaya hareketlerine uygar ve uygun koşullar sağlamaktan da çok uzak bir durumdadır.

3.       Kuşdili Çayırı Otopark Projesinin
Değerlendirme Sonucu

Yukarıdaki açıklamaların ışığında, bir plan dayanağı olmaksızın tekil proje olarak. Kuşdili gibi Kadıköy ve ulaştırması açısından önem taşıyan bir yerde otopark dü­şünülmesinin geçerli bir gerekçesini düşünebilmek güçtür. Otomobil sahipleri­nin isteklerine dayanarak "Otopark ihtiyacı var" gibi bir saptamayı SÜRDÜRÜ­LEBİLİR ULAŞTIRMA İLKELERİgeçersiz kılmaktadır.

Önerilen trafik çözüm projesi incelendiğinde,

1.             Otoparka giriş için tek bir şerit Kurbağalıdere kenarından verildiği görül­
mektedir. Yapının kapasitesi tam olarak bilinmemekle birlikte bu alanda
yer alacak bir otopark için tek girişin yeterli olmayacağı düşünülmektedir.

2.             Alan etrafında yapılmış trafik düzenlemeleri çok karışıktır. Özellikle Fe-
nerbahçe Stadıönünde Taşköprü Caddesi`nde önerilen, bugün eş-düzey
olarak sağlanan U-dönüşünün, üst/alt geçit olarak yapılan düzenleme ve
benzerlerinin, önünde ve arkasında çok kısa boyda örülmeler ortaya çı­-
kartmaktadır ki bu yetersiz örülmeler trafik yoğunluğunu arttırıp taşıt
akışkanlığını olumsuz yönde etkileyecektir.

3.             Fenerbahçe Stadıönünde Taşköprü Caddesi üzerinde yapılmasıönerilen
yaya üstgeçidinin kotu ve çevreye getireceği görsel kirlilik düşündürücü­
dür. Söz konusu yaya platformu mevcut Taşköprü Caddesi`nden yaklaşık
5,50-6,50 m, zemin kotu olarak kabul edilebilecek Çevre Yolu Bağlantı ko­-
lundan (Stat kotundan) yaklaşık 13,00-14,00 m yüksekte yer alacaktır.

4. Ayrıca Taşköprü Caddesi Bostancı yönünde tam Stat önünde çok kötü bir şişe-boynu (5 şeritten 3 şeride daralma) oluşturuyor ki zaten sorunlu olan bu kesitte trafik yoğunluğu daha da kötüleşecektir. Çevre Yolu başına ek­lenen yeni girişler de başkaca şişe-boynu sorunları oluşturacaktır.

Yukarda belirtildiği gibi bu alt/üst-geçit düzenlemeleri yan yana olan önemli toplu taşıma merkezleri arasında oluşan yaya hareketlerini de zorlaştırmakta, hatta yer yer engellemektedir.

Önerilen otopark, önerildiği haliyle, Kadıköy merkezinin mevcut durumda oto-mobillerce çiğnenmesi sorununu ağırlaştıracak, anılan bölgenin insana saygı ge­reği öncelikli ve temel sorunu yayalık koşullarını daha da kötüleştirilecektir.

Kentin belleğinde yeri olan bir alanın korunması amacına yönelik bir projede otoparkın, diğer önemli konular bir yana, ulaştırma bakımından yeri yoktur. Anı­lan alanın arkeolojik açıdan belirtilen durumu, başlı başına otopark projesini geçersizleştiren bir nedendir.

4.    Tekil Otopark Projesinin Bütüncül Olarak Ele Alınıp Fırsata Dönüştürülmesi

Bu projenin sağladığı fırsatın; mevcut otoparkın da kaldırılarak bölgedeki trafik sorunlarının azaltılması ve kesinlikle en önemli gereksinim olarak ortada duran yürüme olanaklarının uygar koşullara kavuşturulması için kullanılması Kadıköy`e en büyük yararı sağlayacaktır.

Söz konusu projeyi, arkeoloji ve başka konularda engelleyici bir neden olmama­sı durumunda, ulaştırma açısından üzerinde konuşulabilir bir niteliğe kavuştur­mak amacıyla aşağıdaki çözümün gündeme getirilmesi yararlı görülmüştür.

İlke olarak, yayalara öncelik tanıyan, bölgenin otomobiller için bir çekim merke­zi olmasına neden olmayacak, bölgeye insanların toplu taşıt ve yaya olarak eri­şimleri göz önünde tutan dolaşım planları ile birlikte BÜTÜNCÜLolarak ele alınmalıdır.

Bu bağlamda, otoparkların kent merkezi dışında ve toplu taşıma duraklarında yapılarak `Park-et-Bin` olanaklarının yaratılması ve toplu taşıma sisteminin nite­liklerinin kalitesinin geliştirilmesi ile kent merkezi alanlarda otopark gereksini­minin azalması olasıdır.

Söz konusu alanda yapılacak BÜTÜNCÜLdüzenlemelerle yan yana olan Met-robüs baş durağı, Tren İstasyonu, toplu taşıma ve ara toplu taşıma durakları ve

de söz konusu otopark arasında doğrudan yaya erişiminin sağlandığı bir proje ile çözüm getirilmesi gerekmektedir.

Yukarıdaki açıklamaların ışığında, Kuşdili ve Söğütlüçeşme Yöresi, Kadıköy Mer­kezi Alanı`nın Çevresi`nde Kadıköy Merkezi Alanı`na hitap eden önemli bir ter­minal, aktarma merkezi niteliğindedir:

1.      Marmaray Söğütlüçeşme İstasyonu,

2.      Metrobüs Söğütlüçeşme Son Durağı,

3.      SöğütlüçeşmeMinibüs Durakları,

4.      Bostancı Dolmuş Durakları,

5.      Park-Et Yürü / Park-Et Bin Otoparkları.

Bu nedenle önerilen otoparkın `Park-et-Bin Otoparkı` olarak ve ulaşım çözümle­ri bakımından BÜTÜNCÜLolarak ele alınıp planlanmasında fayda olacaktır. AN­CAK BU YAKLAŞIM OTOPARKI TEK BAŞINA YAPMAYI DEĞİL BÖLGENİN YAŞA­DIĞI TRAFİK SORUNUNA BÜTÜNCÜL OLARAK EL ATMAYI, BÜTÜNCÜL ÇÖZÜM-LER ÜRETMEYİİFADE ETMEKTEDİR.

Bütüncül bir planlama sonucunda bu terminal / aktarma alanından İskelelere kadar olan Merkezi Alan`da trafik ve yaya sorunlarına kökten ve sürdürülebilir çözümler üretilebilecektir.

Söğütlüçeşme Aktarma Merkezi /Terminali ile Altıyol - İskeleler arasında uza­nan Söğütlüçeşme Caddesi sadece YAYA + TOPLU TAŞIMA (Tramvay ve/veya Lastik Tekerlekli Mekik Sistemi, mevcut otobüs hatlarının çift-yönlü işletilmesi gibi) olarak düzenlenebilir. Bölgede bu yönde trafik çözümlerinin üretilebileceği yeterli yolağı sistemi mevcuttur.

Bu yöndeki bir BÜTÜNCÜLçözüm merkezi alandaki otomobil baskısının önüne set çekecek, Söğütlüçeşme Caddesi boyunca olan yol-kenarı otoparklarını orta­dan kaldıracak, mevcut kaldırımların birkaç katı genişliğe çıkartılmasının önünü açacaktır.