İnşaat Mühendisleri Odası tarafından hazırlanan Odası `TOKİ Değerlendirme Raporu`

Eklenme Tarihi: 07/09/2011

İnşaat Mühendisleri Odası tarafından hazırlanan Odası "TOKİ Değerlendirme Raporu" 2 Haziran 2009

Robin Hood efsanesi sona erdi; TOKİ artık zenginlere "akıllı evler" yapıyor

·          Kentler neoliberalizmin sermaye birikim alanı olarak görülüyor; neoliberalizm kentleri yaşam değil, rant alanları olarak düzenlemek istiyor. Kentsel dönüşüm projeleri bu düzenlemenin odak noktasını oluşturuyor. TOKİ bugün neoliberalizmin ileri kurumu statüsündedir.

·          Bu çerçevede barınma gibi en temel insan hakkı para kazanma hırsına kurban ediliyor. İnsanlar evinden barkından, doğup büyüdüğü mahalleden uzaklaştırılıyor. Kent yoksulları, kent dışında itiliyor. Sistem yoksulluğu ortadan kaldıracağına, yoksulluğu saklamak, yoksul mahalleri uydu kentlere çevirmek istiyor.

·          Paranın egemenliği altındaki yeni sürecin konutla ilgili boyutunu Toplu Konut İdaresi başkanlığı (TOKİ) örgütlüyor.

·          TOKİ sınırsız yetkilerle donatılmış, devasa bir şirket halini almıştır. Toplu konuttan gecekonduyla ilgili yasalara kadar gerekli değişiklikler yapılmış, TOKİ denetim dışına çıkartılmış, TOKİ için altın yıllar 2000`lerle birlikte başlamıştır.

·          Robin Hood misali, yoksulları ev sahibi yapma iddiasıyla konut seferberliğine kalkışan TOKİ, kısa sürede bu noktadan uzaklaştı. İstanbul örneğinde olduğu gibi yüzde 56 ile orta ve üst sınıflara konut üretmeye başladı.

·          Türkiye`de konut açığı bulunuyor; konut açığı nitelikli konut ihtiyacı ile birleşince içinden çıkılamaz devasa bir sorun ortaya çıkıyor. Siyasi iktidar inşaat sektörünün sorunlarını çözmek yerine TOKİ`nin gücünü ve yetkilerini artırıyor; kentsel dönüşüm projelerine ağırlık veriyor. TOKİ büyüyor ama inşaat sektörü sorunlarla boğuşuyor.

·          TOKİ Anayasa`nın 10, 48, 57, 167. maddelerine aykırı uygulamalar içindedir. Ayrıca Kamu İhale Kanunu`nun 5. maddesiyle de çelişki arz etmektedir. Askeri darbe dönemlerinin savcılarının yaklaşımı söz konusu olsa, "TOKİ`nin Anayasayı ‘ilga, tağyir, tebdil suçu" işlediği iddia edilebilirdi.

·          TOKİ işlerinin büyük bir kısmı, 2000`li yıllarda kurulan ve büyüyen şirketler tarafından yapılmaktadır. Şirketlere bakıldığında ağırlığının AKP iktidarına siyaseten yakınlığı ile tanınan, AKP üst yönetimiyle akrabalık ilişkisi bulunan sermaye gruplarının çoğunluğu oluşturduğu görülecektir.

·          TOKİ`den aslan payını Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD), Anadolu Aslanları İşadamları Derneği (ASKON), Türkiye Sanayici ve İşadamı Dernekleri Konfederasyonu (TUKSON) üyesi şirketler almaktadır. 2004-2005 yılları baz alındığında, konut ihalelerinin % 68`lik kısmının AKP`ye yakınlığı ile bilinen şirketlere aktarıldığı görülecektir.

·          İnşaat Mühendisleri Odası, konut sorununu gerçek anlamda bir barınma sorunu olarak görmekte ve kamu idaresinin ilgili kurumlarının bu yaklaşıma uygun çalışma yürütmesi gerektiğini savunmaktadır. TOKİ Değerlendirme Raporu, İnşaat Mühendisleri Odası`nın hassasiyetini ortaya çıkarmaktadır. İMO, bundan sonra da TOKİ ve ilgili konuların takipçisi olacak, görüş ve düşüncelerini kamuoyuyla paylaşmaya devam edecektir.