TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Üyesi Jale Alel, Karadeniz Bölgesinde meydana gelen sel ile ilgili, 12 Ağustos 2021 tarihli BBC News Türkçe Gazetesine açıklamalarda bulundu.

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Üyesi Jale Alel, Karadeniz Bölgesinde meydana gelen sel ile ilgili, 12 Ağustos 2021 tarihli BBC News Türkçe Gazetesine açıklamalarda bulundu.

`DERE HAKKI OLANI ALIYOR`

TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Üyesi Jale Alel de, iklim değişikliğinin seller üzerinde "mutlaka etkisi olduğunu" söylüyor.

"Bölgede yağmurlar yağdı mı çok yağıyor, yağmadı mı hiç yağmıyor" diyen Jale Alel, sellere sebep olan iki konuya dikkat çekiyor: Doğal dere yataklarının yerleşime açılması ve ağaçların yeterince korunmaması.

Dağların denize paralel olduğu Karadeniz Bölgesi`nde yerleşim yerlerinin az olduğu, denize yakın düz alanların kıymetli olduğunu vurgulayan Alel, "Evvelden nüfus daha azken vatandaş `burası benim tarlam` derken, sonra bu alanlar tapuya geçiyor. İmar planları olduğu dönemlerde belediyelere vatandaşlardan siyasi baskı geliyor. Doğal dere yatağı alanına imar giriyor" diyor.
Alel`in aktardığına göre, Karadeniz`de düz alanların azlığı nedeniyle kutu menfezlerle bazı bölgelerin "ıslah edilmesi" yaygın. Yağışlar fazla olduğunda üst havzalardan ağaç gövdeleri ve malzemeler sürüklenerek bu menfezlerin içini tıkıyor ve kesitini daraltıyor. Arka havzayı da su basıyor.

Bunun yanında Karadeniz`de "boydan boya yapılan" Karadeniz Sahil Yolu`nun suların denize ulaşmasını engellediğini belirten Alel, "Yüzey suları dahi aşırı yağışlarda denize rahat ulaşamıyor " diyor.

11 ilden geçen Karadeniz Sahil Yolu`nun 2023`te açılması bekleniyor.Öte yandan, dere yataklarında yapılaşmayı engellemek amacıyla çıkarılmış bir yasal düzenleme aslında var.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan`ın onayıyla Resmi Gazete`de 9 Temmuz 2016`da yayımlanan 2006/27 sayılı genelge ile, derelerin üzerinin zaruri haller haricinde kapatılması yasaklandı.

Buna rağmen yapılaşmanın devam ettiğini ifade eden Alel, "Dere, kendi hakkı olanı bu tip yağışlarda alıyor, kendi yataklarını istiyor. Sonuç, can kayıpları, maddi kayıplar" diye de ekliyor.

Alel, TMMOB`nin sellerle ile ilgili bir rapor hazırlığı içinde olduğunu, hidroelektrik santrallerin (HES) sel felaketlerine etkisini ise hala tam olarak bilmediklerini söylüyor.

`AĞAÇLAR YETERİNCE KORUNMUYOR`

Selin başlıca sebeplerinden biri, ormanlık alanların ağaçsızlaşması.

Türkiye`de 28 Temmuz`da başlayan ve 40`tan fazla ilde görülen 200`den fazla orman yangınının büyük bölümü söndürüldü. Ancak buradaki ormanlık alanların önemli bir bölümünün yok olması sonucu sel felaketlerinin çok geçmeden kendini göstereceği yönünde uyarılar var.

Alel, İzmir`de 2019`da yaşanan orman yangınlarından iki yıl sonra yaşanan sel felaketi sonucu iki kişinin yaşamını yitirdiğini hatırlatıyor.

HANGİ ÖNLEMLER ALINMALI?

Aşırı yağışlar sonrası ağaçların olmaması, dolayısıyla zeminin gelen suyu tutamaması sonucu, Yeniköy Sulama Göleti taşmış ve baraj gövdesinde hasar oluşmuş, şiddetli seller meydana gelmişti.Dere yataklarının imar planına dahil edilmesinin "derenin doğal alanına tecavüz etmek" anlamına geldiğini söyleyen Jale Alel de, buralardaki yapılaşmanın önüne geçilmesi gerektiği görüşüne katılıyor.

Alel sellere karşı alınması gereken önlemleri şöyle sıralıyor:

• Dere yataklarının üzerini açmak,
• Derelerin bakımı için servis yolları yapmak,
• Kutu menfezleri temizlemek,
• Mümkün olan her yerde dere yatağını işgal eden binaları derelere iade etmek,
• Yukarı havzalardaki ormanlara zarar verilmesini önlemek,
• Karadeniz`deki sahil yolunu, gelen sel debileri ve yağışa göre imar ve projelerde yeniden düzenlemek

Açıklamaya ulaşmak için tıklayınız

Eklenme Tarihi: 03/02/2022